مسافرنامه

" از داستان های بوئنوس آیرس "

**آخرین روز های تابستان 1984 است . از فرانکفورت به بوئنوس آیرس پرواز میکنیم . دل توی دلم نیست . نه زبان اسپانیولی میدانم نه چیزی در باره بوئنوس آیرس شنیده ام . فقط چند کتابی از خورخه لوییس بورخس خوانده ام که تصاویری است از باجگیران و چاقو کشان و محله های راز آمیزی که شباهت تام و تمامی به دروازه غار و میدان قزوین و شترخان و دروازه دولاب و محله های پرت تهران دارد .
دختر دو ساله ام در هواپیما بلبل زبانی میکند و گهگاه برای مسافران می رقصد و با زبان کودکانه اش به دلبری مشغول است .
خانمی از من می پرسد : چرا به بوئنوس آیرس میروید ؟
داستان گریز ناگزیرم را برایش شرح میدهم . کارتی از کیفش در میآورد و بمن میدهد و میگوید : اگر در بوئنوس آیرس با مشکلی بر خوردید حتما با من تماس بگیرید . آلمانی است و در سفارت آلمان در آرژانتین مقامی دارد .
به فرودگاه میرسیم . فرودگاه بوئنوس آیرس سوت و کور است . راننده های تاکسی دور و برمان می چرخند و هر یک سعی میکند ما را از دیگری بقاپد . دو سه کلام انگلیسی میدانند .
به یکی شان میگویم : از اینجا تا مرکز شهر چقدر فاصله است ؟
میگوید : یکساعت
- چقدر میگیری ما را به هتلی برسانی ؟
- صد دلار
توی ذهنم صد را ضربدر شصت تومان میکنم و می بینم  نمیتوانم به چنین ولخرجی گزافی رضایت بدهم .
چمدان ها را بر میداریم و از سالن فرودگاه بیرون میآییم . در صدد آن هستم که اگر بشود با اتوبوس خودمان را به مرکز شهر برسانیم .
یک اتومبیل استیشن جلوی پای مان می ایستد تا دو تا خانمی را که سوارش هستند پیاده کند .
بطرف راننده اش میروم و میگویم : آیا می توانید انگلیسی صحبت کنید ؟
میگوید : یس
میگویم : ما میخواهیم خودمان را به مرکز شهر برسانیم اما این راننده ها صد دلار از ما میخواهند . شما می توانید کمک مان کنید ؟
با خوشرویی میگوید : چرا نه ؟ اجازه بدهید مسافرانم را به ترمینال برسانم چند دقیقه دیگر بر میگردم .
ده دوازده دقیقه ای منتظر میمانیم . از آقای راننده خبری نمیشود . دو باره به سالن فرودگاه بر میگردم و با زبان بی زبانی شروع میکنم به چانه زدن با یک راننده تاکسی . ناگهان چشمم به بیرون سالن می افتد ؛ می بینم که همان آقا از راه رسیده است و دارد چمدان های مان را توی ماشینش میگذارد . شتابان خودم را به او میرسانم . سوار میشویم . خودمان را بهم معرفی میکنیم .
میگویم : از سر زمین آیت الله ها گریخته ایم .
او هم خودش را معرفی میکند و میگوید : یهودی هستم و در سفارت آرژانتین در اسراییل کار میکنم و . حالا به مرخصی تابستانی آمده ام .
روز یکشنبه است . جاده ها خلوت است .تا مرکز شهر با هم گپ میزنیم و درد دل میکنیم .
می پرسد : چه نوع هتلی میخواهید ؟
زنم میگوید : تمیز و ارزان .
ما را به مرکز شهر می برد .تمامی عصر یکشنبه اش را از این هتل به آن هتل می بردمان تا هتلی تمیز و ارزان پیدا کنیم .
سرانجام هتلی در مرکز شهر پیدا میکنیم . پیاده می شویم و بگرمی خدا حافظی میکنیم .
هتل مان حول و حوش ترمینال اتوبوسرانی است . اسمش اونسه . اتوبوس ها مثل مور و ملخ می چرخند و میروند و میآیند . نه یکی . نه دو تا . هزار تا .  من در تمامی عمرم اینهمه اتوبوس ندیده بودم . خیابانها سنگفرش است و هوا بهاری است .
آنچنان خسته ایم که دو سه شبانه روز می خوابیم . فقط گهگاه بیدار میشویم و نان و مربایی را که مادرم در چمدان مان چپانده است میخوریم و دو باره بخواب میرویم .
بما گفته اند که بوئنوس آیرس یکی از گران ترین شهر های دنیاست . گفته اند که مواد غذایی و پوشاک بسیار گران است . ما قصد داریم به امریکا برویم . خیال میکنیم یکی دو هفته ای در بوئنوس آیرس میمانیم و بعدش به سانفرانسیسکو پرواز میکنیم . چه خیال های خوشی ؟!
یک روز نزدیکی های ظهر از خواب بیدار میشوم . از پنجره نگاهی به بیرون می اندازم و می بینم صد ها اتوبوس در هم میلولند . لباس می پوشم و از هتل بیرون میآیم . چه دنیای غریبی است ! آدم ها و اتوبوس ها در هم تنیده اند .
جلوی یک فروشگاه مرغ سوخاری می ایستم . مرغ های سرخ شده را جلوی ویترین مخصوصی چیده اند و روی هر کدام شان هم قیمتی گذاشته اند . من از قیمت ها سر در نمی آورم .
وارد مغازه میشوم . مرغ سرخ شده ای را بر میدارم و آنرا به صاحب فروشگاه نشان میدهم و با ایما و اشاره قیمتش را می پرسم . چیزی میگوید که حالی ام نمیشود
دست توی جیبم میکنم و یک مشت دلار در میآورم و نشانش میدهم . میآید یک اسکناس یک دلاری بر میدارد و مرغ را توی جعبه مخصوصی میگذارد و یک مشت پول هم توی کف دستم میریزد .
بعد ها می فهمیم که آرژانتین ارزان ترین کشور دنیاست . آنچنان ارزان که اگر صد دلار در ماه در آمد داشته باشی در زمره طبقه متوسط آن کشور در میآیی .
پنج سال در بوئنوس آیرس میمانیم . دخترم  - آلما - انچنان زبان اسپانیولی را یاد میگیرد که در یکی از شبکه های تلویزیونی بوئنوس آیرس برنامه تلویزیونی برای کودکان اجرا میکند . یواش یواش دارد سر شناس میشود . گهگاه کودکان در خیابان برایش ابراز احساسات میکنند . یک آپارتمان دو اتاقه در یکی از محلات بالای شهر به یازده هزار دلار میخریم و خودمان هم میشویم بقال خرزویل !
کاشکی هرگز به هوای آب به سراب امریکا نیامده بودیم . اینجا مردمان ؛ بردگان اند  اما بردگان مدرن . ما نیز یکی از آنها میشویم . 

نزار قبانی 

چه کسی امام را کشت ؟

باز جو ها میروند و میآیند :

چه کسی امام را کشت ؟

سرباز ها پوتین خود را بر گردن من میفشارند

چه کسی امام را کشت ؟

چه کسی درویش را خنجر زد ؟

- و عبایش را درید ؟

- و تعویذ را

و تسبیح زینتی را پاره کرد ؟

آقایان :

کشیدن ناخن هایم برای کشف حقیقت بی فایده است

حقیقت

در آن جسد خود گویاست .

چه کسی امام را کشت ؟

سربازان تا دندان مسلح وارد میشوند

سر بازان تا دندان مسلح خارج میشوند

گزارش ها ؛ ضبط صوت ها ؛ عکاس ها

آقایان :

شهادت من به چه کار میآید ؟

گر سخن بگویم یا خاموش بمانم

گزارش شما قبلا نوشته شده

تقاضای بخشش دیگر چه فایده ای دارد ؟

شما؛ بی اعتنا به همکاری یا مقاومت من

مرا کتک خواهید زد

از زمانی که شما بر این سرزمین حکم میرانید

اندیشه ام را به بند کشیده اید

بر خلاف باور تان

من نه دست راستی ام نه کمونیست

من در دمشق زاده شده ام

شهری که یقین دارم از وجود آن بی خبرید

چرا که شما

تشنگی خود را در آب های زلال آن فرو ننشانده اید

و شوریدگی عشق آنرا نمی شناسید

در هیچ گلخانه ای

آقایان

گل سرخی همچون گل های سرخ دمشق نخواهید یافت .

در هیچ جواهر فروشی ای

مرواریدی بی همتا

در هیچ شهری

چشم های غمگین شهر مرا نخواهید یافت .

من عنصری خائن نیستم آقایان محترم !

- آنطور که خبر چین هایتان گزارش داده اند -

هر گز نه دانه ی گندمی دزدیده ام

نه مورچه ای کشته ام

نه به زندان افتاده ام

آقایان محترم ! در محله ام همه مرا می شناسند

خرد سالان و سالمندان . کبوتران و درختان

من برای همه پیامبران خدا شناخته شده ام

روری پنج بار نماز میگذارم

هر گز خطبه جمعه ای را از قلم نینداخته ام

و برای یک ربع قرن رکوع و سجود رفته ام

- و قیام و قعود کرده ام -

و در همه چیز از حضرت امام تقلید کرده ام

او میگوید : " خداوندا ! اسراییل را معدوم کن "

من میگویم " خداوندا ! اسراییل را معدوم کن "

او میگوید " خداوندا ! این ملت را آواره کن "

من میگویم " خداوندا ! این ملت را آواره کن "

او میگوید " خداوندا ! نسل شان را نابود بفرما "

من میگویم " خداوندا ! نسل شان را نابود بفرما "

او میگوید " خداوندا !بر کشتزار هایشان سیل جاری کن "

من میگویم " خداوندا ! بر کشتزار هایشان سیل جاری کن "

و چنین است فرجام من آقایان محترم .

من بمدت بیست سال

در یک آغل زیسته ام

همچون گوسفندی بخواب رفته ام

همانگونه نماز بر آورده ام

مانند گوسفندی علوفه خورده ام

مانند دانه تسبیح امام چرخیده ام

احکام او را طوطی وار تکرار کرده ام

بی آنکه با مغز خود بیندیشم

بدون سر

بدون پا ....

از محاسن او سرما خورده ام

و از استخوان های او سل گرفته ام

بیست سال تمام

همچون گونی کاهی

خمیده بر سجاده ای سرخ گذرانده ام

هر جمعه با خطبه های آتشین تازیانه خورده ام

سخنان بلیغ . استعاره

و اشعار نفیس را فرو بلعیده ام

برای بیست سال تمام آقایان

من در آسیابی زیسته ام که تنها باد می سایید

آقایان !

با آن خنجری که می بینید

با آن بود که من به سینه و گردن او ضربه زدم

مغز موریانه خورده اش را چاقو زدم

او را

بنام خود - و بنام یک میلیون گوسفند تکرار گو - به قتل رساندم

آقایان !

میدانم که مجازاتم مرگ است

اما من با کشتن او

سوسک هایی را که در تاریکی آواز می خوانند

و آنهایی را که در گذرگاه رویا ها دروغ می بافند

و آن متحجری را که هزار سال است

کلمات بیهوده بکار می برد کشتم

من دریوزگان دکه اسلام

و تمامی حشرات بوستانش را کشتم .

از : نزار قبانی

حرفهای بی سانسور

من هر وقت که مثنوی معنوی میخوانم از اینکه می بینم مولانا بی هیچ آداب و ترتیب و سانسوری حرف های دلش را رک و راست بیان میکند کیف میکنم .
کاشکی من هم جرات مولانا را داشتم و می توانستم حرف هایی را که توی دلم تلنبار شده است بدون خود سانسوری و ملاحظات آنچنانی می نوشتم .
این شعر از مولاناست

آن یکی نایی که نی خوش میزده است
ناگهان از مقعدش بادی بجست
نای را بر کون نهاد او : که زمن
گر تو بهتر میزنی بستان بزن !

اسکندر

آقای کنارسری مدیر مدرسه مان بود . چنان هیبت و قدرتی داشت که اسمش را گذاشته بودیم حضرت محمد !
ششصد - هفتصد تا دانش آموز بودیم . از هر قوم و قماشی . بعضی از همشاگردی هایمان سن و سال شان از سن و سال بابای مان هم بیشتر بود .
توی کلاس مان یک اسکندر خان قدر قدرت قلچماق گردن کلفتی داشتیم که سن اش دو برابر ما بود . روی نیمکت ته کلاس می نشست و فرمانروای کل کلاس بود . نه حوصله درس خواندن داشت نه حال و هوای نشستن در کلاس . بگمانم مدرسه میآمد تا سربازی نرود . شاید هم مصداق این شعر بود که :
من برای خاطر دلدار مهرویم به مکتب میروم
ورنه پنداری که ملا از درخت افتاد و کونش پاره شد .
معلم شیمی مان تازه از دانشگاه بیرون آمده بود . بد خلق و بد عنق و سختگیر بود . اهل نمره دادن و اینحرفها نبود . انگار نمره را به جانش بسته بودند . مو را از ماست میکشید . وقتی توی کلاس بود جیک کسی در نمیآمد . همه مان ماست هایمان را کیسه میکردیم . اسمش یادم نمانده است .
یک روز عصر درس شیمی داشتیم . از آن بعد از ظهر های داغ رطوبی بود . من از فیزیک و شیمی و ریاضی سر در نمیآوردم . شب و روز کتاب میخواندم :  ارنست همینگوی .  جان اشتاین بک - جک لندن . آلبرکامو . دافنه دو موریه . مادام هریت پیچراستو . سامرست موآم . ویکتور هوگو .....
معلم شیمی مان آمد توی کلاس و ورقه های امتحانی را با خودش آورد تا نمره هایمان را برای مان بخواند . ما دل توی دل مان نبود .
- حسن اصغر زاده : هشت
اکبر علی پور : یازده
محمد رحیمی : شش
اسکندر ...: صفر
همینکه واژه صفر از دهان معلم مان بیرون آمد ؛ اسکندر با صدای رعد آسایی فریاد کشید : آی... خواهرت را گاییدم .
ما از ترس داشتیم قالب تهی میکردیم . کم مانده بود توی شلوار مان بشاشیم . دیدیم که معلم شیمی مان بسوی اسکندر هجوم برد . اما هنوز صدای سیلی اش توی کلاس نپیچیده بود که دیدیم اسکندر مثل خرس تیر خورده نعره میکشد و یقه معلم مان را چسبیده و او را به باد مشت و لگد گرفته است .
ما ترسان و لرزان از کلاس بیرون دویدیم و اگر فراش مدرسه مان - حسن سبیل -  با آن قد بلند و هیکل نتراشیده نخراشیده اش از راه نرسیده بود یقینا  معلم شیمی مان نفله شده  بود .
اسکندر یکی دو هفته ای بمدرسه نیامد . یعنی یک روز میآمد و چهار پنج روزش را غایب بود . موتور سیکلتی داشت و با آن مسافر کشی میکرد . فقط روز هایی که درس شیمی داشتیم سر و کله اش پیدا میشد و آن ته کلاس می نشست و هیچکس هم جرات نداشت نزدیکش بشود .
یادم میآید همینکه معلم شیمی مان درسش را شروع میکرد اسکندر یک نان سنگک و چند تا خیار و گوجه و مقداری هم کالباس را روی نیمکت اش می چید و ساندویچی به قطر یک لوله بخاری درست میکرد و برای آنکه لج معلم مان را در بیاورد با ملچ ملوچ و سر و صدا آنرا گاز میزد و کفر معلم بیچاره مان را در میآورد . اما مگر کسی جرات داشت به اسکندر خان بگوید بالای چشمت ابروست ؟
یکی دو هفته ای گذشت . یک روز صبح ما توی حیاط مدرسه از سر و کول هم بالا میرفتیم که دیدیم همه بچه ها بسوی دروازه آهنی مدرسه مان هجوم برده اند . چی شده ؟ چه خبر است ؟ هیچکس جوابی نداشت . فقط پیکر خونین آقای کنار سری مدیر مدرسه مان روی دوش حسن سبیل تلو تلو خوران بطرف بیمارستان روان بود . اسکندر مدیر مدرسه مان را چاقو پیچ کرده بود .
فردایش آقای کنار سری با سر و روی باند پیچی شده بمدرسه آمد و چند دقیقه ای با بغضی در گلو برای ما سخنرانی کرد اما اسکندر دیگر هرگز توی مدرسه مان پیدایش نشد و ما نفسی به راحتی کشیدیم .

دایی وانیا

در نمایشنامه "دایی وانیا" پروفسور سربریاکف، دانشمندی متوسط و متظاهر که سال های سال با کار و زحمت شبانه روزی و طاقت فرسای دخترش سونیا و بردار همسر قبلی اش "دایی وانیا" که اداره ملکی را که از زن مرحومش به میراث برده برعهده دارند، زندگی راحت و بی دغدغه ای را می گذراند. پروفسور با دختر جوانی به نام یلنا، که مجذوب شهرت و ظاهر عالمانه او شده ازدواج کرده و بی قراری یلنا و خودخواهی سربریاکوف اداره ملک را مختل کرده و این اوضاع متشنج وقتی به اوج خود می رسد که سربریاکف، اعلام می کند می خواهد ملکش را بفروشد و در شهر زندگی کند.

زندگی یکنواخت وانیا و آستروف با ورود یلنا تغییر می کند و این دو شخصیت شیفته یلنا شده و فکر می کنند با حضور او می توانند از دایره روزمرگی رها شوند، اما یلنا همسر پروفسور است و پایبندی به اخلاق به او اجازه نمی دهد به دعوت وانیا و آستروف پاسخ گوید. زمانی که یلنا و پروفسور، محل را ترک می کنند؛ صدای دور شدن کالسکه است که به نوستالژی تلخ زندگی آنان تبدیل می شود.

ASTROFF. You can burn peat in your stoves and build your sheds of
stone. Oh, I don't object, of course, to cutting wood from
necessity, but why destroy the forests? The woods of Russia are
trembling under the blows of the axe. Millions of trees have
perished. The homes of the wild animals and birds have been
desolated; the rivers are shrinking, and many beautiful
landscapes are gone forever. And why? Because men are too lazy
and stupid to stoop down and pick up their fuel from the ground.
[To HELENA] Am I not right, Madame? Who but a stupid barbarian
could burn so much beauty in his stove and destroy that which he
cannot make? Man is endowed with reason and the power to create,
so that he may increase that which has been given him, but until
now he has not created, but demolished. The forests are
disappearing, the rivers are running dry, the game
is exterminated, the climate is spoiled, and the earth becomes
poorer and uglier every day. [To VOITSKI] I read irony in your
eye; you do not take what I am saying seriously, and--and--after
all, it may very well be nonsense. But when I pass
peasant-forests that I have preserved from the axe, or hear the
rustling of the young plantations set out with my own hands, I
feel as if I had had some small share in improving the climate,
and that if mankind is happy a thousand years from now I will
have been a little bit responsible for their happiness. When I
plant a little birch tree and then see it budding into young
green and swaying in the wind, my heart swells with pride and
I--[Sees the WORKMAN, who is bringing him a glass of vodka on a
tray] however--[He drinks] I must be off. Probably it is all
nonsense, anyway. Good-bye.

قربعلی چماق

میگفتند : قربعلی چماق آدم کشته است . آنهم چه آدم مهمی را .
میگفتند : قربعلی چماق آقای یوسف سجودی قهرمان مشت زنی گیلان را کشته است . خود قربعلی چماق اما هرگز زیر بار این اتهام نمیرفت .
من یوسف سجودی را چند بار دیده بودم . جوان برازنده محجوبی بود . گهگاه میآمد مغازه آجیل فروشی اسمال آقا و من او را آنجا دیده بودم
قربعلی چماق یکی از قداره بند ها و باج بگیرهای رشت بود . برای خودش کلی نوچه و کیا بیا داشت . رقیب اسمال کیجای بود .
وقتی شبی یوسف سجودی در رستورانی نزدیک فرودگاه رشت بقتل رسید قربعلی چماق را گرفتند و به محاکمه کشاندند . محاکمه اش هم یکی از آن محاکمه های پر سر و صدا بود . فضای شهر طوری بود که هیچ وکیلی جرات نداشت وکالت او را بعهده بگیرد . وکیلان از خشم مردم می ترسیدند .
در رشت وکیلی داشتیم که زبانی سرخ و سری پر باد داشت . اسمش داد خواه بود . بگمانم چند سالی هم در زندان شاه آب خنک خورده بود . این آقای داد خواه وکالت قربعلی چماق را بعهده گرفت .
محاکمه قربعلی چماق چند روزی طول کشید . هر روز صد ها نفر در محاکمه اش حضور پیدا میکردند . مردم شب ها میامدند جلوی دادگستری می خوابیدند تا بتوانند فردایش در محاکمه اش حاضر باشند .
یک روز در جلسه محاکمه ؛ دادستان گیلان ضمن بر شمردن تبهکاری های قربعلی چماق ادعا کرد که او چنان سنگدل و شقی است که گوش فرزند خودش را که گویا در امتحان مدرسه رفوزه شده بود با میخ به دیوار کوبیده است !
وقتی این سخن از دهان آقای دادستان بیرون آمد مردمی که در سالن نشسته بودند همگی با هم دم گرفتند که : ها پدر سگ ! ها پدر سگ !
روز بعد نوبت به آقای دادخواه رسید .. با خودش چکش و میخی آورده بود . چکش و میخ را به آقای دادستان نشان داد و گفت : جناب دادستان ؛ این میخ این هم چکش ؛ میشود بما بفرمایید چگونه می توانید گوش مرا به دیوار میخکوب کنید ؟
حاضران نا خود آگاه دست هایشان بطرف گوش هایشان رفت و همگی زمزمه کنان گفتند : آئو ... آئو... راست میگوید ها !
درد سرتان ندهم . قربعلی چماق سر انجام به اعدام محکوم شد . شبی که قرار بود فردایش او را بالای دار بفرستند من و سرپرست روزنامه اطلاعات - کریم بهادرانی - به دیدارش رفتیم . نای حرف زدن نداشت . پشت سر هم سیگار دود میکرد و ما هم دلداری اش میدادیم .
وقتیکه خواستیم خدا حافظی کنیم رو بمن کرد و با لهجه غلیظ رشتی گفت :
- آقای خبرنگار ! من فردا اعدام میشوم . من نمیگویم تا حالا آدم نکشته ام ؛ من آدم کشته ام اما یوسف سجودی را من نکشته ام . 

شما چند تا زن داری ؟

" از داستان های بوئنوس آیرس "

...در ایستگاه اتوبوس این پا و آن پا میکنم ؛ چند تا جوانک دوازده سیزده ساله هم همانطور که از سر و کول هم بالا میروند در انتظارند . یکی شان از من می پرسد :
- چرا اتوبوس اینقدر دیر کرده ؟
میگویم : نمیدانم ؛ لابد اتفاقی افتاده
از لهجه ام می فهمد که خارجی هستم ؛ می پرسد :
-کجایی هستی ؟
میگویم : ایران
نگاهی به سر تا پایم می اندازد و میگوید : کومینی ! کومینی
با حیرت میگویم : کومینی ؟
*میگوید : آره ؛  کومینی ...وردوگو
دوستان دیگرش هم دورم حلقه میزنند . یکی شان می پرسد : چند وقت است آرژانتین هستی ؟
میگویم : ای...یکسال ...کمی بیشتر
می پرسد : زبان اسپانیولی را کجا یاد گرفته ای ؟
میگویم : همینجا
می پرسد : چه شغلی داری ؟
میگویم : هیچ ؛ قدم میزنم !
آنکه از همه بزرگتر است می پرسد : کاتولیک هستی ؟
میگویم : نه
می پرسد : چه مذهبی داری ؟
میگویم : مذهب ؟ راستش تا امروز در این باره فکر نکرده ام
می پرسد : ایرانی ها چه مذهبی دارند ؟
میگویم : مسلمان هستند .
حرف هایم  توجه مسافران دیگری را که در صف اتوبوس ایستاده اند جلب میکند . یکی شان از من می پرسد : ایرانی ها چند تا خدا دارند ؟
اول خنده ام میگیرد . بعد میگویم : ده بیست تایی باید باشد
پیر زنی که به حرف هایمان گوش میدهد پشت دستش را گاز میگیرد و تفی به خیابان می اندازد .
یکی از همان جوانک ها می پرسد : راست است که مردان ایرانی می توانند ده تا زن بگیرند ؟
به صدای بلند قهقهه ای سر میدهم  و میگویم : راست است
و او با حیرت نگاهم میکند و میگوید : خود شما چند تا زن دارید ؟..

بوئنوس آیرس - بهار 1985

آقای میرزا بنویس ....!

آقا ! ما در جوانی های مان یکبار شده بودیم میرزا بنویس ! آنهم میرزا بنویس آقای استاندار .
چهل و چند سال پیش بود . ما در رادیو رشت خبرنگار بودیم . شب و روز کارمان این بود که دنبال آقای استاندار و دالاندار و کله گرد های دولت شاهنشاهی راه بیفتیم و از این شهر به آن شهر برویم و گزارش رادیویی تهیه کنیم .
کارمان را دوست داشتیم . از این بابت دوست داشتیم که ما هرگز حوصله پشت میز نشستن را نداشتیم و چون کارمان طوری بود که هیچوقت نمی توانستیم جایی بند بشویم این گشت و گذار های همیشگی باب طبع مان بود .
بگمانم سال 1350 بود . یک آقای استانداری داشتیم بنام علی اصغر طاهری . آدم بسیار شریفی بود . یعنی در قیاس با آن بخو بریده ها و چاچول باز هایی که قبلا دیده بودیم تومانی هفت صنار تفاوت داشت .  اهل حقه بازی و لفت و لیس و این حرفها نبود . . خیلی آدم آرام بی سر و صدایی بود . فقط عیبش این بود که اهل سخنرانی و یقه درانی و قال و مقال های آنچنانی نبود .یعنی وقتی میرفت پای میکروفن دست و پایش را گم میکرد و چیز هایی میگفت که اصلا و ابدا ربطی به ماجرا نداشت .
یکبار نمیدانم روز مادر بود ؛ روز آزادی زنان بود ؛ چی بود که آقای استاندار رفت پای میکروفن و خواست برای دویست سیصد نفری که در سالن جمعیت شیر و خورشید سرخ جمع شده بودند سخنرانی بفرماید .
نیم ساعتی آسمان و ریسمان را بهم بافت و از جابلقا و جابلسا و افلاطون و ارسطاطالیس و نمیدانم ذوذنقه و مثلث و مستطیل سخن گفت اما یک کلام در باره موضوع اصلی بر زبان نیاورد .
ما آمدیم رادیو و خواستیم نوار سخنرانی اش را پخش کنیم ؛ اما هر چه بالا پایینش کردیم و دل و روده اش را بریدیم و دوباره بهم چسباندیم دیدیم این سخنرانی قابل پخش نیست . چه کنیم چه نکنیم ؟ نشستیم با آب و تاب  دو صفحه تمام نوشتیم و دادیم دست گوینده اخبار و گفتیم : این سخنرانی آقای استاندار است ؛ در بخش خبری ساعت شش بخوان .
فردایش نزدیکی های ظهر بود که دیدیم مدیر کل مان - یادش بخیر آقای منوچهر گلسرخی - ما را می خواهد . رفتیم دفترش . دیدیم میخندد و میگوید : فلانی ؛ چه دسته گلی به آب داده ای ؟
گفتیم : چه دسته گلی قربان ؟
گفت : همین حالا آقای استاندار تلفن کرده بود و میگفت : آنچه دیشب از قول من از رادیو  پخش کرده اید خیلی خوب بود اما من چنین حرف هایی نزده ام !
ما تا بناگوش قرمز شدیم و خواستیم توضیحی بدهیم .
آقای مدیر کل لبخندی زد و گفت : احتیاجی به توضیح نیست . فقط کار خودت را زیاد کرده ای !
پرسیدیم : چطور ؟
گفتند : از این ببعد همه سخنرانی های آقای استاندار را شما می نویسید .
توی دل مان گفتیم : لابد از این ببعد باید با خرس به جوال برویم .
یا بیا با یزید بیعت کن
یا برو کنگور زراعت کن !
باری ؛ ما یکی دو سالی شدیم میرزا بنویس جناب آقای استاندار و هر چه تیر در ترکش داشتیم می انداختیم و چنان سخنرانی های پر آب و تابی می نوشتیم که دل سنگ را آب میکرد !
یکبار با آقای استاندار رفته بودیم یکی از روستاهای دور و بر سیاهکل تا مدرسه شش کلاسه ای را افتتاح بفرماید . عده زیادی از روستاییان آمده بودند و طبق معمول هروله میکشیدند .
آقای مدیر کل آبادانی و مسکن گزارشی داد که : بله ! این مدرسه شش تا کلاس دارد و فلانقدر برای ساختن آن خرج شده و فلانقدر دانش آموز میتوانند در آن درس بخوانند .
نوبت به سخنرانی آقای استاندار رسید . آقای استاندار پس از ادای احترام به روح پر فتوح اعلیحضرت رضا شاه کبیر و ابراز احساسات میهنی نسبت به شاهنشاه آریامهر ؛ خطاب به روستاییان فرمودند که شما مردم خوشبختی هستید که در چنین دور و زمانه ای زندگی میکنید . زمانه ای که در چنین روستای دور افتاده ای یک حمام شش دوشه ساخته شده است !!
آقای مدیر کل آبادانی و مسکن که دستپاچه شده بود یواشکی زیر گوش آقای استاندار گفت : قربان ! این یک مدرسه شش کلاسه است نه حمام !
آقای استاندار چند کلام دیگری فرمایشات فرمود اما وقتی میخواست نوار سه رنگ را با قیچی قطع کند چنین گفت :
این مدرسه شش دوشه را بنام نامی شاهنشاه آریامهر افتتاح میکنم !!

همسایه ها -

همسایه دست راستی مان از هاییتی آمده است .در یک شرکت کامپیوتری کار میکند . یک دختر ده دوازده ساله و یک دختر هفت هشت ساله دارد .هر دو زیبا و سیاه.
سالی ماهی یکبار همدیگر را اتفاقی می بینیم و سری تکان میدهیم و والسلام .
همسایه دست راستی مان هر دو سه ماه یکبار ، یک ماشین تازه میخرد . ماشین های گرانقیمت . 
روزهای یکشنبه ماشین ها رااز گاراژ درمیآوردومیگذارد جلوی خانه اش . هی با آنها ور میرود . هی روشن و خاموش شان میکند . هی گرد وغبارشان را میگیرد .
بعدش می نشیند گوشه ای و با نگاه کردن به ماشین هایش حظ میکند . هر هفته کارش همین است . تفریح اش همین است
بیچاره انسان جهان سومی !!

همسایه ها -۳

همسایه روبرویی مان سه تا سگ دارد۰ سگ های کوچولوی مامانی: سیاه ؛ سپید ؛ و قهوه ای پشمالو
شصت و یکی دو سالی دارد۰ بالا بلند ، با چشمانی به رنگ دریا و گیسوی طلایی
غروب ها همراه شوهرش سگ ها را بر میدارد ومیرود راه پیمایی 
خانه اش بر فراز تپه ای است ۰ با ستون های سنگی سپید و کف مرمرین ۰ چشم اندازش جنگل و کوه و آب۰
جلوی خانه اش یک آبشار مصنوعی کار گذاشته است ،شبانه روز شرشر آبش بگوش میرسد ۰ با شرشر آب بخواب میرویم و با شرشر آب بیدار می شویم
گهگاه که جلوی باغچه خانه مان به گل ها و بوته ها آب میدهم سراغم میآید ، سلامی میکند و چند دقیقه ای از خوبی و بدی هوا حرف میزنیم
ده سالی میشود که همسایه ایم اما :
بیگانگی نگر که من و یار چون دو چشم
همسایه ایم و خانه هم را ندیده ایم
از من می پرسد : بچه هایت کجا هستند ؟
میگویم : رفته اند
- کجا؟
_ یکی شان پزشک است و در فیلادلفیاست ، آن دیگری معلم تاریخ است و همین دور و بر هاست
میگوید :حالا که تنها شده ایدمیخواهید همچنان در این خانه درندشت بمانید ؟
میگویم : من این خانه را دوست دارم ، همه دارو درخت هایش همه گل هایش را ، همه همسایه هایم را ، همسایه های بی '' هم '' و با ''هم '' ، حتی سایه های با ''هم '' و بی ''هم '' را۰
میگوید :یکوقت نکند از اینجا بروید ها !!
میگویم : چرا؟ دل تان برای مان تنگ میشود ؟
می خندد و میگوید : ده سال است که ما به عطر دلچسب غذاهایی که از آشپزخانه تان بمشام میرسد عادت کرده ایم ، اگر از اینجا بروید دلتنگ میشویم !
باید یک روز دعوتش کنم به خانه مان بیاید و غذای ایرانی بخورد این همسایه بالا بلندچشم آبی گیسو طلایی من