ابوطالب یزدی که از وی به نام ابوطالب اردکانی نیز یاد میشود، جوانی ایرانی بود که در سال ۱۳۲۲ در حین انجام طواف در مسجدالحرام دچار حالت استفراغ شد و توسط مأموران عربستان سعودی دستگیر و به اتهام قصد آلوده کردن خانه خدا در دادگاه محاکمه و سپس اعدام شد. خبر قتل وی باعث واکنشهای شدید مردم در ایران و عراق و سایر کشورهای اسلامی شد و همچنین موجب قطع ارتباط دیپلماتیک ایران و عربستان و امتناع ایران از فرستادن حجاج برای چهار سال گردید
ابوطالب یزدی در سن ۲۲ سالگی در سال ۱۳۲۲ خورشیدی همراه همسرش در مراسم حج شرکت کرد.
وی پس از انجام عمره تمتّع، پس از وقوف در عرفات و مشعر و منا وارد مسجدالحرام شده و مشغول طواف میشود. وی در این هنگام دچار استفراغ شد و برای آلوده نشدن زمین آن در دامان احرام خود ریخت، مراقبت کرد تا روی زمین نریزد. اشتباه او این بوده که در این حال از کعبه فاصله نمیگیرد و با حمل این مواد به طواف ادامه میدهد. عدهای از حجّاج که برخی از آنها مصری بودند وقتی ابوطالب را با آن حال مشاهده میکنند، با این تصور که وی به قصد آلوده کردن مسجدالحرام، نجاست به همراه آورده است، به وی حمله کرده و او را به سختی کتک میزنند که به ناچار دامن احرام از دست او رها میشود و قی روی زمینِ حرم میریزد. پس از آن شرطههای حرم وی را دستگیر کرده به همراه برخی دیگر از طوافکنندگان در دادگاه حاضر و علیه وی شهادت میدهند که او قصد آلوده کردن حرم و کعبه را داشته است. بسیاری از حجاج ایرانی و عراقی و دیگران شهادت دادند که وی در نتیجه بیماری و گرمای هوا حالت استفراغ به وی دست داده بود؛ ولی قاضی حکم اعدام او را صادر کرد.
حادثه در روز ۱۲ ذیحجه رخ داده بود و وی در روز ۱۴ ذیحجه گردن زده شد.
پس از رسیدن خبر قتل ابوطالب، موجی از خشم و ناراحتی و اعتراض در میان شیعیان جهان به وجود میآید. آیتالله سیدابوالحسن اصفهانی که در کربلا مقیم بود واکنش شدیدی نشان داد. اهالی نجف و کربلا به اعتراض بر آمدند . در ایران عزای عمومی اعلام و در اکثر شهرها مجالس ختم برگزار گردید. دو خواهر وی در مدّت کوتاهی در اثر اندوه جان خود را از دست دادند.
در پی این حادثه،رابطه دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی قطع شد و مدت چهار سال دولت ایران از اعزام حجاج به مکه خودداری کرد.
ماجرای ابوطالب یزدی نه تنها در تیرگی رابطه عربستان و ایران بلکه در تداوم و افزایش کدورت در روابط شیعه و سنی بسیار تأثیرگذار بود.
این شعر طنز را یزدانبخش قهرمان در همین باره سروده است .
طالب بن حسین یزدی را
شوق دیدار کعبه بود بسر
رفت و در کعبه ریدمانی کرد
که جهان شد ز ریدمانش خبر
گردنش را زدند و کیفر داد
سنی خر به شیعه خرتر
کرد طالب به یک کرشمه دو کار
داد درسی به طالبان دگر
هم در آن خانه مقدس رید
هم که یک خر شد از جهان کمتر
این شعر طنز را یزدانبخش قهرمان در همین باره سروده است .
طالب بن حسین یزدی را
شوق دیدار کعبه بود بسر
رفت و در کعبه ریدمانی کرد
که جهان شد ز ریدمانش خبر
گردنش را زدند و کیفر داد
سنی خر به شیعه خرتر
کرد طالب به یک کرشمه دو کار
داد درسی به طالبان دگر
هم در آن خانه مقدس رید
هم که یک خر شد از جهان کمتر