طایفه خوشبخت

طایفه خوشبخت

طایفه خوشبخت

«از سفرنامه حاج سیاح

 یک روز « در شیراز » مرا به باغ میرزا رضا دعوت کردند. و این شخص از نوکران مشیر الملک بوده و در اندک زمان از مال فقرا صاحب تمول زیادی شده 

در آنجا جمعی بودند گفتگو شد که: « کدام کار و صنعت در ایران بیشتر دخل دارد ؟ »
حاجی محمد حسن تاجر گفت : من تجارت دارم وتا چند پشت پدرانم در این کار بوده و زحمت کشیده اند . با همه اینها بقدر یک نایب الحکومه بوشهر ثروت ندارم . در ایران ، حکومت و ریاست است که گنج باد آورده است .هر قدر حکمران شقی تر و بیرحم تر است و مردم را بیشتر قتل و غارت میکند در نزد دولت محترم تر و معتبر تر است .
حاجی میرزا محمود گفت : خیر !از حکومت هم بهتر « ملایی » است .خطر حکومت را ندارد . هر چه میکند منع و مذمت ندارد . معزولی ندارد . از دخل خود به کسی نمیدهد . از همه راحت تر است و بهتر عیش میکند .صدر مجلس را میگیرد . دستش را می بوسند . او همه وقت عزیز و محترم و از هر تکلیف آزاد است . با همه ی اظهار ضعف و فقر ، بهترین اسلحه و مال را داراست . برنده ترین اسلحه یعنی تکفیر در دست اوست . مال تمام نشدنی دارد . اظهار فقر میکند و مال مردم را میگیرد .
آیا در این دنیا از این طایفه خوشبخت تر وجود دارد ؟
همه تصدیق کردند . محمد حسن گفت : این سخن ها محرمانه است . باید حرف حق را در ایران دفن کرد . ما هم باید این کلمات را دراین باغ دفن کنیم ......
شهر شیراز کوچه های تنگ و کثیف دارد و آن شهر که به وجود امثال خواجه حافظ و شیخ سعدی مشهور عالم شده ، شنیدنش از دیدنش بیشتر اهمیت دارد . باز هر چه هست در آنجا آثار کریمخان زند است از قبیل بازار وکیل ، سرای وکیل ، مسجد وکیل .
و اگر آثار او نبود شیراز هیچ نداشت ....

« از کتاب سفرنامه حاج سیاح »
۱۲۹۴ هجری قمری

چرا گریه میکنی سینیور

«از داستان های بوئنوس آیرس»

( مادر بزرگ انگلیسی ام در بستر مرگ ما را به بالین خود خواند و گفت

« هیچ چیز مهمی در کار نیست . من جز پیر زنی که آهسته آهسته میمیرد نیستم . دلیلی برای نگرانی هیچیک از اهالی خانه وجود ندارد .

من از همه شما معذرت میخواهم...)

« خورخه لوییس بورخس»

از هواپیما که پیاده شدم نگاهی به دور و برم انداختم و گفتم : - خدای من ! اینجا دیگر کجاست ؟ آخر دنیاست ؟
آخرین روز سپتامبر بود . سال ۱۹۸۴.
از فرانکفورت به بوینوس آیرس رسیده بودم . هیچ چیز در باره مملکتی که به آن پا نهاده بودم نمیدانستم . تنها ماهی پیش از آن ، شعری از یک شاعر گمنام آرزانتینی خوانده بودم که از انزوا و تنهایی و دور افتادگی نالیده بود . شعر در ذهن و ضمیرم جولان میداد :

ما دور افتاده ایم
درست در انتهای دنیا
-انجا که گامی دیگر
سقوطی است به زرفای سیاهی های آنسوی زمین -
کسی بیادمان نمیآورد .
ما دور افتادگانیم .
از یاد رفتگان .....

چند روزی در حیرت و کنجکاوی گذشت . آنگاه سر در خویشتن خویش فرو کردن و پرسشی مداوم و آزار دهنده که : چه خواهد شد ؟ آیا میتوان در سرزمینی چنین بیگانه و ناشناخته ریشه دوانید ؟
بوینوس آیرس انگار از یک کابوس هراسناک بیست و چند ساله بیدار شده بود . در جنگ با بریتانیا جزایر مالویناس را از کف داده بود و چکمه پوشان پس از دهه ها کشتار و خون ، اکنون جای شان را به حکومت نیم بند راول آلفونسین داده بودند . مردی از حزب Union Civica Radical . یک حزب بظاهر سوسیالیست میانه رو . وحزب چپگرای پرونیست به حاشیه رانده شده بود .
چکمه پوشان از کشته ها پشته ساخته بودو هزاران زن و مرد جوان را ربوده و سر به نیست کرده بودند . میگفتند که اجساد شکنجه شدگان و کشتگان را به دریا ریخته اند . روزهای یکشنبه ، مادرانی خمیده قامت و داغدار ، روسری سپیدی بر سر و عکس عزیزان گمشده در دست ، از بامداد تا پسین ، . در حاشیه کاخ ریاست جمهوری آرزانتین ، در اطراف ساختمان گلی رنگی که Casa Rosada نام داشت ساعتها و ساعتها در سکوتی شکوهمند راه میرفتند و میخواستند بدانند بر سر فرزندان شان چه امده است . نام شان Las Madres De La Plaza De Mayo

سالی را به حیرت و امید و نومیدی و هراس و اضطراب گذراندم .اضطرابی کشنده و فلج کننده . اینکه بر ما چه خواهد گذشت ؟. اینکه چه بر سرمان خواهد آمد ؟ پرسشی بی پاسخ .
سرانجام آپارتمانی و فروشگاهی خریدم و شدم بقال خرزویل .روزها به بقالی و شب ها به درس خواندن در دانشگاهش . رفیقان تازه ای یافتم . مردان و زنان دیگری را شناختم . به درد دل های شان گوش دادم و به درد دلهایم گوش دادند .
همسایه ای که گهگاه از فروشگاهم نانی و بیسکویتی و ماته ای و قهوه ای میخرید روزی بمن گفت : اسن ، در دوره سیاه حکمروایی چکمه پوشان من می توانستم تنها با یک تماس تلفنی ترا به گورستان بفرستم !
با حیرت گفتم : شوخی میکنی
گفت : نه ! کدام شوخی ؟ من میتوانستم به اداره امنیت ملی آرزانتین زنگ بزنم و بگویم کمونیست هستی ، دیگر کارت ساخته بود . دستگیر میشدی شکنجه میشدی و جنازه ات را هم به دریا می انداختند .
من آن روزها با حیرت و ناباوری به حرف هایش گوش میدادم و نمیدانستم روزی میهن من نیز مادران خاوران خواهد داشت . لعنت آباد و نفرین آباد ها خواهد داشت . و مادران و پدران خمیده قامتی که در جوانی پیر شده باشند .

رفته بودم یک بقالی خریده بودم . در یکی از کوچه پسکوچه های بوئنوس آیرس. اسم بقالی مان هم بودLa Perla - یعنی مروارید! - نان و پنیر و دوغ و دوشاب میفروختم .هزار نوع کالباس میفروختم که نام هیچکدام شان را نمیدانستم .شراب هم میفروختم . از آن شراب های ارزان برای مستضعفان

صبح اول وقت کفش و کلاه میکردم و سوار اتوبوس میشدم و میرفتم سر کار .مغازه ام را آب و جارو میکردم و می نشستم به انتظار مشتری . نمی خواستم برای آن« نواله ناگزیر » پیش هیچ خدا و نا خدایی گردن کج کنم

از صبح تا شب یکسره کار میکردم اما دخل مان به خرج مان نمیرسید . با یک والزاریاتی پول برق و آب و اجاره را روبراه میکردم

روزها بقالی میکردم شب ها میرفتم دانشگاه. یکی از همکلاسی هایم کنسول مصر در بوئنوس آیرس بود . شب ها با همسرش میآمد دانشگاه . میآمد زبان اسپانیولی یاد بگیرد . زمان فرمانروایی حسنی مبارک بود . با مرسدس بنز میآمد. من اما با اتوبوس میرفتم

استاد زبان اسپانیولی مان زنی مهربان و زیبا بود . با چشمانی آبی و موهایی برنگ طلا. اسمش هیمیلسه. گاهگاهی میرفتیم کافه تریایی می نشستیم و من با همان چهار کلام اسپانیولی که یاد گرفته بودم برایش از ایران میگفتم . از فاجعه ای که بر یک ملت نازل شده است. یک روز دستم را گرفت و مرا برد دیدن خورخه لوییس بورخس. بورخس را بسیار دوست میداشتم . همه کتاب هایش را به ترجمه احمد میر علایی خوانده بودم . شیفته هزار توهایش بودم .بورخس دیگر کاملا نابینا شده بود . من اما او را بینا ترین نا بینای جهان میدانستم

همکلاسی هایم همه شان چینی و کره ای بودند . یکی دو تا هم ایرانی. آمده بودند زبان اسپانیولی یاد بگیرند . اهل معاشرت و رفاقت نبودند

همکلاسی ایرانی ام - سیروس- در پارکینگ هتلی کار میکرد . میخواست بیاید امریکا. به هر دری میزد .سر انجام همانجا زن گرفت و از کانادا سر در آورد و در جوانی هم مرد

بوئنوس آیرس در تب فقر و بیکاری و تورم میسوخت. هزاران تن از جوانان شیلی از چنگ آقای پینوشه گریخته و به آرژانتین پناه آورده بودند

سینیور کاپه لتی رفیق و همدم دائمی ام بود .میآمد کنارم می نشست و با شیرین زبانی هایش مرا میخندانید. نمیگذاشت غمگین بمانم

. هشتاد نود سالی داشت اما قبراق و سرحال بود

همسایه ها میآمدند از فروشگاهم خرید میکردند . گاهگاهی هم درد دل میکردند. من نیمی از حرف های شان را نمی فهمیدم. پای درد دل های شان می نشستم . پای درد دل زنان بی شوهر ، مردان بی زن ، زنانی با چند فرزند خردسال و دستانی خالی و محتاج نان .مردانی خسته و دلشکسته و محزون و نومید و فقیر

یک روز صبح سوار اتوبوس شدم و رفتم سر کار. نوار شجریان را گذاشتم و شروع کردم به آب و جارو کردن مغازه ام. همان مدیحه تباهی که به روضه امام حسین میماند

آی..... های..... وای ...

دلا دیدی که خورشید از شب سرد

چو آتش سر ز خاکستر بر آورد

آی....های..... وای....

چنان سرگرم آب و جارو بودم که نفهمیدم یکی وارد مغازه ام شده است. سرم پایین بود و داشتم یخچال مغازه را تمیز میکردم. یکوقت سرم را بلند کردم و دیدم آقایی جلویم ایستاده است و با حیرت نگاهم میکند

با دستپاچگی گفتم : بوینوس دیاس سینیور

با تعجب گفت : چرا گریه میکنی سینیور؟

این دختره پدر سوخته امریکایی شیرازی لاهیجانی- نوا جونی- گیسوان بلندش را به رخ ما میکشد پدر سوخته!

آقای سارق الاقوال

این آقای آسیب شناس وطنی که « سارق الاقوال » نامش نهاده اند گاه و بیگاه با فرومایگی مطلق چماقی به دست می‌گیرند و بی هیچ آزرمی بر سر مصدق میکوبند و با ردیف کردن مشتی دروغ و یاوه چنان جانبداری عاطفی ابلهانه ای همراه با اغراض حقیر شخصی از رژیم پیشین میفرمایند که گویی در سقوط آن نظام نه خودکامگی های شاه شاهان ! بلکه مصدق دست داشته است .

من وقتی فرمایشات جناب سارق الاقوال- یا بقول هادی، آقای میر موس موس - را میخوانم بیاد میرزا مهدی خان سپهر «لسان الملک » می افتم که در باره قتل امیر کبیر در کتاب ناسخ التواریخ چنین نوشته بود « پس از یک اربعین که میرزا تقی خان در قریه فین روز گذاشت ، از اقتحام حزن و ملال ، مزاجش از اعتدال بگشت ، سقیم و علیل افتاد و از فرود انگشتان تا فراز شکم رهین ورم گشت و شب دوشنبه هیجدهم ربیع الاول در گذشت »

بیجهت نیست که مجد الاسلام کرمانی در باره تاریخ نویسی جناب لسان الملک شعری چنین سروده است:

به تاریخ جهان میرزاتقی رید

از آنکه خواست تاریخی نویسد

لسان الملک از آن دادش لقب شاه

که تا خود ریده خود را بلیسد

رضا قلی خان هدایت نیز در روضه الصفا قتل ناجوانمردانه امیر کبیر بدست سلطان صاحبقران را اینچنین ماستمالی فرموده است :

« میرزا تقی خان در فین کاشان که به نزاهت معروف است ماهی دو موقوف همی زیست و بواسطه تسلط نقم! و تقلب سقم (شدت اندوه و فشار خون! ) در شب جمعه هیجدهم ربیع الاول جهان فانی بدرود کرد ( روضه الصفا- جلد دهم )

حالا باز خدا پدر این آقای سارق الاقوال آسیب شناس را بیامرزاد که نمیگوید « مصدق در احمد باد زیست و به سبب برق گرفتگی در گذشت»

منفور ترین مملکت

تمامی دستاورد آن انقلاب نکبت این بود که بقول محمد قائد « ایران از کشوری معمولی در شنزارهای نفتی خاورمیانه ، به حد منفور ترین مملکت در پنج قاره عالم تنزل کرده است »

کرونا نامه

کرونا نامه !

با رفیق مان رفتیم واکسن بزنیم . گفتند باید بروید در لیست انتظار.

پرسیدیم : این دوران انتظار چقدر طول میکشد ؟ نکند مثل دوران انتظار مومنان و مومنات مسلمان باشد ؟

گفتند : دو سه ساعتی میشود . اسم تان را بنویسید بروید سر خانه زندگی تان ما با تلفن خبرتان میکنیم

رفیقم نگاهی بمن انداخت و گفت : ول کن آقا ! کی حوصله دارد دو سه ساعت منتظر بماند ؟

راه افتادیم رفتیم پی کار و زندگی مان.

فردایش دست زن مان را گرفتیم و رفتیم همانجا . دیدیم بیست سی نفر توی صف ایستاده اند . ما هم رفتیم توی صف . یکی دو ساعتی این پا آن پا کردیم تا نوبت مان رسید . خیال میکردیم حالا واکسن مان را میزنند و میگویند بفرمایید . آنجا شناسنامه و عقد نامه و وصیت نامه مان را بررسی کردند و گفتند : sorry. اگر میخواهید در لیست انتظارمان بمانید باید فردا صبح قبل از ساعت نه اینجا باشید

فردایش دوباره کله سحر شال و کلاه کردیم و دست همسر جان را گرفتیم و رفتیم آنجا. دیدیم سی چهل نفر پیر و پاتال تر از ما به صف ایستاده اند . رفتیم توی صف . نیم ساعتی ماندیم تا نوبت مان شد . خیال کردیم حالاست واکسن مان را بزنند و بگویند بفرمایید تشریف تان را ببرید. دوباره شناسنامه و عقد نامه و وصیت نامه مان را بررسی کردند و گفتند: تشریف تان را ببرید . چند ساعتی باید منتظر بمانید !

سوار ماشین شدیم و رفتیم خرید . همسرجان مان ما را کشید از این فروشگاه به آن فروشگاه. هی خرید و ریخت توی ماشین . دیگر جا برای نشستن خودمان نمانده بود.

یکوقت دیدیم ساعت دو بعد از ظهر شده و ما هنوز ناهار نخورده ایم. راندیم بطرف رستوران مورد علاقه مان . تازه میخواستیم به رفیق مان زنگ بزنیم و به ناهار دعوتش کنیم تلفن مان زنگ زد و دیدیم از همان کلینیک کذایی است. رفتیم آنجا و با مهربانی هر چه تمام تر ما را پذیرفتند و آمپولی توی بازوی مان فرو کردند و گفتند بسلامت. بروید سه هفته دیگر فلان روز و فلان ساعت اینجا باشید .

حالا که ما داریم این بلبل زبانی ها را اینجا میفرماییم بازوی چپ مان از کار افتاده است و چنان دردی میکند که مپرس!

این رفیق مان تهدید کرده بود از کپنهاگ میآید گردن ما را می شکند . حالا دکتر های ینگه دنیایی این وظیفه شاق را بعهده گرفته و دیگر لازم نیست رفیق مان از کپنهاگ پا بشود بیاید اینجا . اگر قرار بود بیاید میبایست محض احتیاط دو تا از آن آژان های اسپانیایی هم که در اسپانیا بازویش را شکسته بودند با خودش بیاورد !

وادی خاموشان

رفته بودم وادی خاموشان . رفته بودم رفیقانم را ببینم . رفیقانی که سالهاست آرام و خاموش در دل خاک خفته اند .

دلم برای خنده های شیرین حاج قاسم لباسچی تنگ شده بود . دلم میخواست ببینم سعید و شهرام و شهاب چگونه اند .

بی آنکه به همسرم چیزی بگویم می پیچم توی قبرستان . قبرستانی که رفیقان و عزیزانم در آن غنوده اند .

در گورستان قدم میزنم . آه چه نام های آشنایی . این رفیقان من آمده اند اینجا آرمیده اند و نمیدانند من دلم برای شان تنگ میشود ؟

سردم میشود . سنگ قبر ها را یک به یک میخوانم . آه این سعید ماست . آه این شهرام ماست . آه این مادر فلانی است . آه این پدر رفیق ماست. آه این فروغ خانم ماست .

کنار آرامگاه حاج قاسم لباسچی می نشینم . سنگ قبرش را تمیز میکنم . چند شاخه گل را کنار میزنم تا شعری را که بر آن حک شده است بخوانم .

سرشته است زمان نام تو به نام وطن

درفش میهن مایی همیشه بر پایی

خنده هایش را بیاد دارم . چه صفایی داشت این مرد . چه دلی گشاده و دستی گشاده داشت . چه دریا دلی بود این مرد .

تلفن می‌کرد و میگفت : کجایی تو حسن ؟ پیدات نیست حسن ! نمیدانی دل مان برایت تنگ میشود ؟

آنگاه می خندید و میگفت : ما را باش که دل مان برای چه کسانی تنگ میشود !

آخرین باری که دیدمش در یک رستوران ایرانی بود . با همسرم دست به یکی کرده بودند و سر بسرم میگذاشتند. چقدر خندیدیم آن شب . چقدر خوش گذشت آن شب .فردایش تلفن کردند که حاجی سکته کرده است . رفتیم بیمارستان، هزار نفر آمده بودند .

حاجی قاسم با عالم و آدم رفیق بود . درهای خانه اش بروی عالم و آدم باز بود . درهای دلش نیز .

حالا اینجا آرام و خاموش زیر خروار ها خاک خوابیده است . اما انگار خنده هایش را می شنوم : حسن ؟ کجایی تو؟ نمیدانی دل مان برایت تنگ میشود ؟

نسیم خنکی میوزد و من این شعر را زمزمه میکنم :

یاران موافق همه از دست شدند

در پای اجل یکان یکان پست شدند

خوردیم ز یک شراب در مجلس انس

دوری دو سه پیشتر زما مست شدند ،

آقای ابن ملجم

این آقای عبدالرحمن جامی شاعر قرن نهم در دشمن سازی و دشمن تراشی دست عالیجناب گیله مرد را از پشت بسته بود .

این بنده خدا اگرچه در سلسله مراتب تصوف به مقام بزرگی رسیده و خلیفه طریقت نقشبندیه شده بود اما گاه و بیگاه قلقلکی به شیعیان و سنی ها میداد و آب در خوابگه مورچگان میریخت و برای خودش دشمن تراشی می‌کرد .

او اشعاری در سرزنش ابیطالب و فرزندش عقیل سروده بود که خشم آیات عظام و علمای اعلام شیعی و بزرگ عمامه داران زمانه اش را برانگیخت تا آنجا که بر او نام « ابن ملجم » نهادند و شعرهای بسیاری در نکوهش و مذمت او سرودند . از جمله :

آن امام به حق ولی خدا

کاسدالله غالبش نامی

دو کس او را به جان بیازردند

یکی از ابلهی ، یک از خامی

هر دو را نام عبد رحمان است

آن یکی ملجم ، این یکی جامی !

این آقای عبدالرحمن جامی نمیدانم چه مرضی داشت که به سبک و سیاق آقای گیله مرد مدام انگشت در کندوی زنبوران می‌کرد و برای خودش و جد و آبای خودش دشنام و بدنامی می خرید تا آنجا که دشمنانش چنان به خشم میآمدند که او را« سارق الاشعار » می نامیدند و دوغ و دروغی بهم می بافتند تا او را از میدان بدر کنند :

ای باد صبا بگو به جامی

آن دزد سخنوران نامی

بردی سخنان کهنه و نو

از سعدی وانوری و خسرو

اکنون که سر حجاز داری

وآهنگ حجاز ساز داری

دیوان ظهیر فاریابی

در کعبه بدزد اگر بیابی

اما مگر این آقای عبدالرحمن خان از رو میرفت ؟هی آب در خوابگه مورچگان میریخت و هی دشنام می شنید .

این هم یکی دیگر از دستپخت های حضرت جامی که هم شیعیان مرتضی علی و هم مومنان سنی را دشمن خونی اش کرده است :

ای مغبچه ، از مهر بده جام می ام

کآمد ز نزاع سنی و شیعه قی ام

گویند که جامیا چه مذهب داری ؟

صد شکر که سگ سنی و خر شیعه نی ام

برادران جنگ کنند ؛ ابلهان باور کنند .

آنوقت ها که میگفتند : " برادران جنگ کنند ؛ ابلهان باور کنند " خیال میکردم جنگ برادران را نباید باور کرد . اما بعد ها دیدم تا پای مال دنیا پیش بیاید بسیار نادرند برادرانی که به جان هم نیفتند .

شاه شجاع نمونه فراموش نشدنی است . پدر را زندانی و کور کرد و بعد ها پسرش را هم . جنگ های تمام نشدنی با برادر و برادر زاده . رابطه با زن برادر و همدستی و توطئه با او بر ضد برادر . تاخت و تازهای پیاپی در شیراز و اصفهان و کرمان و یزد . قرآن مهر کردن و سوگند به ازدواج و فرستادن برای زن پهلوان اسد بشرط آنکه یارو شوهرش را بکشد . کشته شدن این یاغی گردن کلفت کله خر در حمام یا در راه حمام . تکه پاره کردن و خوردن جسد . اگر اشتباه نکنم شاه شجاع متهم بود که با مادر خودش هم سر و سری آنچنانی دارد !

سگ کیست ریچارد سوم که پیش این شاه شاعر مسلک ؛ کودک بیگناهی بیش نیست .

شاه عباس کبیر هم پدرش را زندانی کرد . برادر ها و دو پسرش را کور و زندانی کرد . ولیعهدش را کشت . و جلاد سر پسر را برای پدر هدیه آورد . لابد در سینی طلا ! با احترام . دو دستی . زانو زد و زمین ادب بوسید و طاق شال گل بته ترمه را به آهستگی از سر بریده پس زد . و پدر چشم های بسته و بی نگاه پسر را نگاه کرد و یقین کرد کسی که وقتی پسرش بود دیگر پسرش نیست !اصلا نیست . و آن شاهزاده ای که تخت پادشاهی بزرگی دورا دور در انتظارش بود بدل به هدیه بی بهای جلاد شده و خیال خونخوار " کلب آستان علی " از رقیب خیالی آسوده شد و مالیخولیا چند روزی آرام گرفت . و با اینهمه ؛ خنجری توی قلب استخوانی شاه نشست و " خام خوار های " گرسنه و حریصش را بجستجوی شکار فرستاد . شکار را شاه نشان میداد. وقتی میگفت بگیر . از همه طرف میریختند . مثل شکار جرگه گوشت خام را با دندان پاره پاره میکردند و می بلعیدند . خشم درنده شاه توی هوا آویزان بود . مثل عنکبوتی که به تندی صاعقه فرود آید . به یک چشم بهم زدن ؛ میگرفت و می درید و مشتی استخوان ؛ وحشت مجسم ؛ و چنگ و دندان خونین بجای میگذاشت .

گویند این رسمی مغولی بود و از جمله ارمغان هایی است که از فرط محبت برای ما به ارث گذاشتند . لابد هواداران مغول ها هم میگویند این کشت و کشتار های خانوادگی هدیه ایرانی هاست . و اگر مغول های هندوستان این جور دوستدار و تحت تاثیر فرهنگ ایران و زبان پارسی و ادب آن نبودند آنچنان بجان هم نمی افتادند که افتادند .

در همان زمان شاه عباس ؛ جهانگیر پسرش خسرو را کور کرد و شاه جهان برادر کور را خفه کرد و مدعیان احتمالی دیگر را کشت .

پسران شاه جهان بر سر پادشاهی بجان هم افتادند . اورنگ زیب برادران - داراشکوه ؛ مراد و شجاع _ را شکست داد و سرشان را زیر آب کرد . پدر و سه پسر و دخترش را زندانی کرد و پدر و پسر ارشد و دختر در زندان مردند ......

از کتاب " روز ها در راه " - شاهرخ مسکوب

**

__ و ما از بازماندگان چنین جانورانی هستیم

پرویز ... یا پیشه وری

..در خیابان رفاهی( بالای لاله زار) یک کتابفروشی تازه باز شده بود که کتاب های فرانسه داشت . از مدرسه گاهی در سر راه به این کتابفروشی میرفتم و کتاب های تازه اش را که پولی برای خرید آنها نداشتم وارسی میکردم. با مدیر این کتابفروشی که اسم خود را پرویز معرفی می‌کرد کم کم آشنایی بیشتری پیدا کردم . چند کتاب روسی در دستگاهش دیدم . پرسیدم که آیا روسی میداند ؟ جواب داد خیلی بهتر از زبان های دیگر . به فکرم رسید که باقیمانده کتاب های پدرم را با کتاب های فرانسه مبادله کنم . از کتاب های پدرم که پس از مرگش از این خانه به آن خانه می کشیدم صد جلدی به زبان روسی وجود داشت که هیچ مورد استفاده نبود . نه من روسی میدانستم نه کسی دیگر از دوستان و خویشان . به آقای پرویز پیشنهاد مبادله کردم که پذیرفت .

کتاب های روسی را برای او بردم و در مقابل آن کتاب های ادبیات فرانسه گرفتم که از آنجمله یک دوره آثار ویکتور هوگو در کلکسیون معروف « نلسون » بود که هنوز دارم .

اما طولی نکشید که این کتابفروشی بسته شد . دیگر این آقای پرویز را ندیدم مگر بعد از سوم شهریور که سر و کله کمونیست ها پیدا شد و‌زندانیان آزاد شدند .در میان گروه نویسندگان چشمم به کسی افتاد که بسیار به آن آقای پرویز شباهت داشت . از او پرسیدم شما برادری داشتید یا دارید که در خیابان رفاهی کتابفروشی داشت ؟

گفت : خود من بودم .

این آقا همان پیشه وری معروف بود که در تهران روزنامه آژیر را انتشار میداد و باقی اطلاعات راجع به او را نسل گذشته خوب میداند ....

« از یاد داشت های دکتر پرویز ناتل خانلری»