میرزا یوسف خان مستشار الدوله از پیشروان آزادیخواهی دوره ناصر الدین شاه و از همفکران مرحوم سپهسالار بود.
او اولین کسی بود که در دوران ناصرالدین شاه طرح ایجاد راه آهن سرتاسری ایران را نوشت و به شاه عرضه کرد.
مستشار الدوله دوسال کار دار سفارت ایران در پاریس بود و در ماههای پایانی خدمتش رساله ای بنام « یک کلمه » نوشت .
این رساله یکی از نخستین آثار آزادیخواهانه ایران بشمار می‌رود که در بیداری مردم ایران تاثیر بسیاری داشت.
او بعد ها طی نامه ای به ناصرالدین شاه از حکومت استبدادی و فساد دربار بشدت انتقاد کرد و خواهان مساوات و آزادی شد اما سخنان او به مذاق ناصرالدین شاه ناسازگار آمد و به دستور شاه اورا به بند و زنجیر کشیدند و همه اموالش مصادره شد .
بنا بنوشته ماشاالله آجودانی در کتاب « مشروطه ایرانی» ، در زندان قزوین همان کتاب « یک کلمه » را آنقدر بر سر مستشار الدوله کوبیدند که بینایی خود را از دست داد و کور شد.پس بی جهت نیست که عارف قزوینی میگوید :
بیدار هر که گشت در ایران رود به دار
بیدار و زندگانی بی دارم آرزوست.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر