یاد داشت های حسن رجب نژاد - کالیفرنیا
۳۰ فروردین ۱۳۸۹
|
۲۵ فروردین ۱۳۸۹
گفتگوی رکسانا صابری با مجله تایم
When Roxana Saberi packed her bags for Iran in 2003, she could not have anticipated that part of her six-year stay would include five months in the country's most notorious prison. When her press credentials were suddenly revoked in 2006 (after years of filing reports for foreign news organizations), she chose to stay in the country she had grown to love and work on a book instead. Then on Jan. 31, 2009, four men forced her from her home, accused her of being a spy and placed her in solitary confinement in Evin Prison. She was heavily interrogated and coerced into telling a false tale of how she used her book as a cover for her work as an American spy — a "confession" she later recanted. After a sham trial, she was sentenced to eight years in prison. Thanks in large part to international calls for her release (most notably from President Barack Obama and Secretary of State Hillary Clinton), Saberi was freed on May 11, 2009. She returned home to publishBetween Two Worlds: My Life and Captivity in Iran — a much different book than the one she initially planned on writing.(See an audio slide show of Iranian society.)
Reading the acknowledgments section of your book is incredible — just to see all the people and organizations that supported your release.
I was very humbled by it and very grateful. Almost a little embarrassed that my detention had created such a fuss. I did hear a little bit about some of the efforts that were taking place on my behalf when I was in prison, and I felt empowered. I felt like I was not alone anymore.
How did the people of Iran — those who are not part of the regime — respond to your story?
When I was released, the Iranian people, many of them, came up to me and apologized for the way I was treated. They said, "I'm so sorry you were our guest in this country and this is how you were treated." I said, "I know it's not your fault. You had nothing to do with those people who arrested me." There were very kind shopkeepers who didn't want to charge me. A taxi driver told me that a local bazaar was selling "Roxana scarves" [blue scarves that resembled the one she wore in a photograph circulated in the media]. That was very amusing. It's not just me who they treat this way, but other political prisoners and prisoners of conscience who go to Evin. When they come out, they are seen as heroes. It's the exact opposite of what the regime wants to happen. I think that Iranians know that some of the best people — the most courageous among them — are sent to prison. They're punished because they are courageous enough to speak out for basic rights.(See pictures of daily life in Iran.)
Do you have hope for the future of Iran?
I do have hope for the country. Of course, right now, like many people, I am worried about the current state of affairs — the oppression and brutality and violence that has been used against people peacefully pursuing basic human rights. But I think the majority wants a more peaceful democratic government, a government that respects human rights.
Do you think change is possible?
So much of the population is young. About two-thirds of the population is under 30, so they weren't alive at the time of the revolution. They're more and more connected to the world through technology and travel, relatives in other countries. More and more women are going to universities, many people are moving from the rural areas into the cities so they're exposed to new ideas. Many Iranians realize what universal human rights are, and they want rights that they see other people in other countries having. Right now they face a lot of obstacles, but I think they will prevail. It's not clear when, but eventually they will.
In the meantime, a lot of Iranians may end up in a situation like yours.
I cried when I was freed, and my tears were both of joy and of sorrow — joy for my freedom, but sorrow for those prisoners of conscience I was leaving behind. I was freed in large part because of the amount of international support I was fortunate to get. What about all these other people? They deserve freedom as much as I did. That's a large part of why I wrote this book. So people would understand what happened to me is happening to so many others. I felt like I had both an opportunity and a responsibility to tell of the injustices that are taking place.
Will these methods succeed in silencing those who want change in Iran?
Using force and violence, imprisoning people, intimidating and harassing them — that will never eliminate these demands for change. It might scare them into silence, but it will only increase the gap between the regime and a large part of society. When you imprison one, you're breeding resentment among many other people — that prisoner's family members, friends and colleagues — so they are multiplying resentment by the measures they are using.
In the epilogue, you say that when you were first at home in the U.S., you found yourself looking over your shoulder. Do you still have that feeling? Like the Iranian government could come after you?
Yes, sometimes I do. I wonder if they can still read my e-mails now that I'm in America. Do they follow me here? They made it seem like they have agents all over the world, and I know that they do have a lot of agents in different parts of the world. I know other former prisoners feel the same way I do, and some have been threatened. I have not been threatened.
You didn't know for six years in Iran that they were following you as closely as they were.
People have asked me, "If you knew you were being watched or you thought you might be monitored, why did you still interview people?" I tell them, "Because what I was doing wasn't illegal." I was doing my work openly. I had nothing to hide. It's like Gandhi says, "There won't be a need for the secret service if you think everything out loud." I always thought if they know what I am doing, they will see that it is harmless. Every time I would go on an interview, I would tell people this was going to be published in English, to show a more complete view of Iran for outsiders. People were very willing to talk to me. They wanted outsiders to have a more comprehensive view of Iran.
Do you still plan to publish the book you were working on at the time of your arrest?
I'm not sure. I do hope that I can return to that book. If I don't write it, it could be a victory for my captors.
۲۴ فروردین ۱۳۸۹
زمانه بی همزبانی ها ....
سالها پیش ؛ هنگامی که سر دبیری روزنامه خاوران را بعهده داشتم با انسان فرزانه ای آشنا شدم که یاد و خاطره اش هیچگاه از ذهن و ضمیر من پاک نخواهد شد .
این انسان وارسته پروفسور رضا آراسته بود که سالهای سال بی هیچ هیاهویی در دانشگا ههای امریکا به تدریس تاریخ و فرهنگ و ادب ایران اشتغال داشت و اکنون پانزده سالی میشود که چشم از جهان فرو بسته است .
پروفسور آراسته ؛ از چهره های برجسته ادب ؛ تاریخ ؛ و فلسفه ،متاسفانه در جامعه ایرانی خیلی کم شناخته شده است .
این استاد فاضل وارسته را باید از نخستین چهره های ایرانی دانست که در شناساندن مولانا جلال الدین محمد بلخی به جهان غرب نقش اساسی و تاثیر گذار داشته است
همکاری مستمر و دراز مدت ایشان با محقق نامدار اریک فرام در تبیین اندیشه های مولانا سبب شد تا پژوهشگران و فلاسفه غربی با رمز و راز ها و پیچیدگی های فلسفی تفکر این اندیشمند و متفکر ایرانی عمیقا آشنا شوند
پروفسور رضا آراسته گهگاه تب و تاب های درونی خویش را به زبان شعر بیان میکرد که اکنون دفتر کوچکی از اشعار او به انگلیسی در دست است .
من در مراسم خاکسپاری او با فرزندش داریوش آشنا شدم اما زمانه بی همزبانی ها و گرفتار شدن در چنبر روز مرگی ها مرا در غبار زمانه گم کرد و ندانستم بر او چه رفته است .
با گرامیداشت یاد و خاطره آن استاد عزیز - که علاوه بر فضایل علمی ؛ تجلی عینی مهر و انساندوستی و آدمیت بود- چند شعر ایشان را برای شما باز گو میکنم . این شعر ها البته به انگلیسی است و من آنرا به فارسی بر گردانده ام .
امریکا
روی سکه نوشته است :
به خدایی که ما به او ایمان داریم
بر روی صورت انسان اما ؛ نوشته است :
به سکه ای که ما به آن ایمان داریم
چه انسانی ؟!
چه سکه ای ؟!
دیروز ؛ خدا انسان را آفرید
امروز ؛ هر انسانی میگوید :
سکه ای بمن بده ! خدا با تو خواهد بود !
چه دگرگونی شگرفی
چه انسانی ......!!
فردا ؛ که این سکه بی بها میشود
نه خدایی است
نه سکه ای
و نه انسانی !!
DOG CHAINS
In every walk in every park
I meet men and women chained to dogs.
Though the human holds the leash,
The dog leads the way.
The aged feel lonely.
In bygone days they turned to God
But now they turn to dog-
The same word, reversed!
قلاده سگ
در هر پارک که قدم میزنم
مردانی را می بینم
زنانی را می بینم
که انگار به سگ های شان زنجیر شده اند .
انسان ؛ قلاده به دست دارد
و سگ
در راهی که میخواهد پیش میرود .
زمانه بی همزبانی هاست
در گذشته ها
انسان به خدا پناه می برد
اما ؛ اکنون ؛
به سگ ها روی آورده است
THE SAME WORD
REVERSED!!
این انسان وارسته پروفسور رضا آراسته بود که سالهای سال بی هیچ هیاهویی در دانشگا ههای امریکا به تدریس تاریخ و فرهنگ و ادب ایران اشتغال داشت و اکنون پانزده سالی میشود که چشم از جهان فرو بسته است .
پروفسور آراسته ؛ از چهره های برجسته ادب ؛ تاریخ ؛ و فلسفه ،متاسفانه در جامعه ایرانی خیلی کم شناخته شده است .
این استاد فاضل وارسته را باید از نخستین چهره های ایرانی دانست که در شناساندن مولانا جلال الدین محمد بلخی به جهان غرب نقش اساسی و تاثیر گذار داشته است
همکاری مستمر و دراز مدت ایشان با محقق نامدار اریک فرام در تبیین اندیشه های مولانا سبب شد تا پژوهشگران و فلاسفه غربی با رمز و راز ها و پیچیدگی های فلسفی تفکر این اندیشمند و متفکر ایرانی عمیقا آشنا شوند
پروفسور رضا آراسته گهگاه تب و تاب های درونی خویش را به زبان شعر بیان میکرد که اکنون دفتر کوچکی از اشعار او به انگلیسی در دست است .
من در مراسم خاکسپاری او با فرزندش داریوش آشنا شدم اما زمانه بی همزبانی ها و گرفتار شدن در چنبر روز مرگی ها مرا در غبار زمانه گم کرد و ندانستم بر او چه رفته است .
با گرامیداشت یاد و خاطره آن استاد عزیز - که علاوه بر فضایل علمی ؛ تجلی عینی مهر و انساندوستی و آدمیت بود- چند شعر ایشان را برای شما باز گو میکنم . این شعر ها البته به انگلیسی است و من آنرا به فارسی بر گردانده ام .
امریکا
روی سکه نوشته است :
به خدایی که ما به او ایمان داریم
بر روی صورت انسان اما ؛ نوشته است :
به سکه ای که ما به آن ایمان داریم
چه انسانی ؟!
چه سکه ای ؟!
دیروز ؛ خدا انسان را آفرید
امروز ؛ هر انسانی میگوید :
سکه ای بمن بده ! خدا با تو خواهد بود !
چه دگرگونی شگرفی
چه انسانی ......!!
فردا ؛ که این سکه بی بها میشود
نه خدایی است
نه سکه ای
و نه انسانی !!
DOG CHAINS
In every walk in every park
I meet men and women chained to dogs.
Though the human holds the leash,
The dog leads the way.
The aged feel lonely.
In bygone days they turned to God
But now they turn to dog-
The same word, reversed!
قلاده سگ
در هر پارک که قدم میزنم
مردانی را می بینم
زنانی را می بینم
که انگار به سگ های شان زنجیر شده اند .
انسان ؛ قلاده به دست دارد
و سگ
در راهی که میخواهد پیش میرود .
زمانه بی همزبانی هاست
در گذشته ها
انسان به خدا پناه می برد
اما ؛ اکنون ؛
به سگ ها روی آورده است
THE SAME WORD
REVERSED!!
۲۱ فروردین ۱۳۸۹
۱۴ فروردین ۱۳۸۹
سیزده بدر .... و مادر بزرگ....
بگمانم چهار سال پیش بود . من و عیال از سانفرانسیسکو راه افتاده بودیم رفته بودیم لس آنجلس بلکه دو سه روزی استخوان سبک بکنیم .
جای تان خالی ؛ یک روز صبح پا شدیم رفتیم کله پاچه خوری !!شاید بیست - سی سال بود کله پاچه نخورده بودیم .
رفتیم توی یک مغازه کله پاچه فروشی ؛ کنار حوض نشستیم و گفتیم گور پدر کلسترول ! یک عالمه کله پاچه خوردیم و بعدش راه افتادیم رفتیم خرید .
فردایش سیزده بدر بود . عیال گفت : چطور است فردا برویم سیزده بدر ؟؟
گفتیم عیال جان ! چه سیزده بدری ؟ ما که چیزی با خودمان نیاورده ایم .برویم سیزده بدر که چه ؟؟
عیال در آمد که : ای بابا ! برویم تماشای مردم !
ما هم روز بعدش کفش و کلاه کردیم و پرسان پرسان رفتیم به پارک درندشتی که قرار بود ایرانی ها در آنجا سیزده بدر شان را بر گزار بکنند .
وقتیکه رسیدیم آنجا دیدیم خدای من ! تا چشم کار میکند خلایق اینجا و آنجا نشسته اند و دارند میخورند و می نوشند و می رقصند . من در تمامی عمرم اینهمه ایرانی را یکجا ندیده بودم . شاید شصت - هفتاد هزار نفر بودند .
هر گوشه ای بساطی بود . چنان بساطی که من حتی نمونه اش را در ایران هم ندیده بودم .
رفتیم یکی دو ساعتی گشتی زدیم و دیدنی ها را دیدیم و آمدیم پای سایه درختی نشستیم تا نفسی تازه کنیم .
کنار ما ؛ یک خانواده ده - پانزده نفری بساط شان را پهن کرده بودند و چای و قلیان و هندوانه و تخم آفتاب گردان و انواع و اقسام شیرینی جات رو براه !
عیال مان که به سبک و سیاق جماعت شیرازی ؛ زود آشنا و زود جوش و رفیق باز است سر صحبت را با یکی از خانم ها باز کرد و آنها تا فهمیدند ما از سانفرانسیسکو آمده ایم و بار و بندیلی با خودمان نیاورده ایم ما را به زور کشاندند روی سفره خودشان و هی آجیل و میوه و هندوانه و شکلات و خوردنی جات بود که بما تعارف میکردند و بخورد ما میدادند .
خلاصه اینکه یواش یواش با هم دمخور شدیم و آنها از کار و بارمان پرسیدند و ما هم از کسب و کارشان پرسیدیم و شدیم رفیق جان جانی !! انگار صد سال است که همدیگر را می شناسیم و روی سفره هم بزرگ شده ایم .
خانم شصت - هفتاد ساله ای که بعد ها فهمیدیم مادر بزرگ خانواده است گوشه ای نشسته بود و مثل همه مادر بزرگ ها امر و نهی میکرد .
عیال مان رو کرد به یکی از خانم ها و گفت : خوش به حال تان که مادر بزرگ تان با شماست .
همگی شروع کردند به خندیدن . گفتیم : چرا می خندید ؟
گفتند : آخر نمیدانید مادر بزرگ چه دسته گل هایی به آب میدهد و چه بلاهایی سرمان میآورد !!
گفتیم : چه بلایی ؟
گفتند : یکی از پسر های مادر بزرگ در یکی از شهر های ایالت اورگان صاحب یک پمپ بنزین است . مادر بزرگ هم از مجموعه لغات انگلیسی فقط سه تا کلمه را بلد است :
MY SON - GAS STATION - SHELL
گاهگداری که مادر بزرگ می خواهد به اورگان به دیدن پسرش برود ما او را ور میداریم می بریم به آژانسی که نزدیکی های خانه مان است برایش بلیت میخریم و روانه اش میکنیم برود اورگان.
چند وقت پیش ؛ مادر بزرگ از دست مان عصبانی میشود . حالا چرا ؟ نمیدانیم . روزی که همه مان رفته بودیم سر کار مان مادر بزرگ پا میشود میرود به همان آزانس و به زبان بی زبانی حالی شان میکند که می خواهد برود اورگان !
آنها هم بلیطی برایش تهیه میکنند و یک تاکسی هم صدا میکنند و راهی فرودگاهش میکنند .
مادر بزرگ سوار هواپیما میشود و میرود اورگان . وقتی به آنجا میرسد می بیند ای داد و بیداد ؛ نه شماره تلفن پسرش را آورده نه نشانی اش را !...
چه کار بکند ؟ چه کار نکند ؟ میرود سراغ پلیس فرودگاه و میگوید :
MY SON - GAS STATION - SHELL
پلیس فرودگاه حالی اش میشود که مادر بزرگ توی این شهر درتدشت دنبال پسرش میگردد . ناچار به همه پمپ بنزین های شهر زنگ میزنند و با هزار بد بختی پس از سه چهار ساعت آقا زاده ایشان را پیدا میکنند و دست مادر بزرگ را توی دستش میگذارند و تو بخیر و ما به سلامت !
اما بشنوید اینور قضیه را . اینها می آیند خانه می بینند مادر بزرگ نیست .هر چه منتظر میمانند و هر چه به این در و آن در میزنند می بینند جا تر است و بچه نیست . تازه می خواهند دست به دامان پلیس بشوند که می بینند از اورگان زنگ زده اند و میگویند مادر بزرگ آنجاست !!
جای تان خالی کلی خندیدیم و یکی از شاد ترین و زیبا ترین سیزده بدر های عمرمان را گذراندیم .
صاحب
جای تان خالی ؛ یک روز صبح پا شدیم رفتیم کله پاچه خوری !!شاید بیست - سی سال بود کله پاچه نخورده بودیم .
رفتیم توی یک مغازه کله پاچه فروشی ؛ کنار حوض نشستیم و گفتیم گور پدر کلسترول ! یک عالمه کله پاچه خوردیم و بعدش راه افتادیم رفتیم خرید .
فردایش سیزده بدر بود . عیال گفت : چطور است فردا برویم سیزده بدر ؟؟
گفتیم عیال جان ! چه سیزده بدری ؟ ما که چیزی با خودمان نیاورده ایم .برویم سیزده بدر که چه ؟؟
عیال در آمد که : ای بابا ! برویم تماشای مردم !
ما هم روز بعدش کفش و کلاه کردیم و پرسان پرسان رفتیم به پارک درندشتی که قرار بود ایرانی ها در آنجا سیزده بدر شان را بر گزار بکنند .
وقتیکه رسیدیم آنجا دیدیم خدای من ! تا چشم کار میکند خلایق اینجا و آنجا نشسته اند و دارند میخورند و می نوشند و می رقصند . من در تمامی عمرم اینهمه ایرانی را یکجا ندیده بودم . شاید شصت - هفتاد هزار نفر بودند .
هر گوشه ای بساطی بود . چنان بساطی که من حتی نمونه اش را در ایران هم ندیده بودم .
رفتیم یکی دو ساعتی گشتی زدیم و دیدنی ها را دیدیم و آمدیم پای سایه درختی نشستیم تا نفسی تازه کنیم .
کنار ما ؛ یک خانواده ده - پانزده نفری بساط شان را پهن کرده بودند و چای و قلیان و هندوانه و تخم آفتاب گردان و انواع و اقسام شیرینی جات رو براه !
عیال مان که به سبک و سیاق جماعت شیرازی ؛ زود آشنا و زود جوش و رفیق باز است سر صحبت را با یکی از خانم ها باز کرد و آنها تا فهمیدند ما از سانفرانسیسکو آمده ایم و بار و بندیلی با خودمان نیاورده ایم ما را به زور کشاندند روی سفره خودشان و هی آجیل و میوه و هندوانه و شکلات و خوردنی جات بود که بما تعارف میکردند و بخورد ما میدادند .
خلاصه اینکه یواش یواش با هم دمخور شدیم و آنها از کار و بارمان پرسیدند و ما هم از کسب و کارشان پرسیدیم و شدیم رفیق جان جانی !! انگار صد سال است که همدیگر را می شناسیم و روی سفره هم بزرگ شده ایم .
خانم شصت - هفتاد ساله ای که بعد ها فهمیدیم مادر بزرگ خانواده است گوشه ای نشسته بود و مثل همه مادر بزرگ ها امر و نهی میکرد .
عیال مان رو کرد به یکی از خانم ها و گفت : خوش به حال تان که مادر بزرگ تان با شماست .
همگی شروع کردند به خندیدن . گفتیم : چرا می خندید ؟
گفتند : آخر نمیدانید مادر بزرگ چه دسته گل هایی به آب میدهد و چه بلاهایی سرمان میآورد !!
گفتیم : چه بلایی ؟
گفتند : یکی از پسر های مادر بزرگ در یکی از شهر های ایالت اورگان صاحب یک پمپ بنزین است . مادر بزرگ هم از مجموعه لغات انگلیسی فقط سه تا کلمه را بلد است :
MY SON - GAS STATION - SHELL
گاهگداری که مادر بزرگ می خواهد به اورگان به دیدن پسرش برود ما او را ور میداریم می بریم به آژانسی که نزدیکی های خانه مان است برایش بلیت میخریم و روانه اش میکنیم برود اورگان.
چند وقت پیش ؛ مادر بزرگ از دست مان عصبانی میشود . حالا چرا ؟ نمیدانیم . روزی که همه مان رفته بودیم سر کار مان مادر بزرگ پا میشود میرود به همان آزانس و به زبان بی زبانی حالی شان میکند که می خواهد برود اورگان !
آنها هم بلیطی برایش تهیه میکنند و یک تاکسی هم صدا میکنند و راهی فرودگاهش میکنند .
مادر بزرگ سوار هواپیما میشود و میرود اورگان . وقتی به آنجا میرسد می بیند ای داد و بیداد ؛ نه شماره تلفن پسرش را آورده نه نشانی اش را !...
چه کار بکند ؟ چه کار نکند ؟ میرود سراغ پلیس فرودگاه و میگوید :
MY SON - GAS STATION - SHELL
پلیس فرودگاه حالی اش میشود که مادر بزرگ توی این شهر درتدشت دنبال پسرش میگردد . ناچار به همه پمپ بنزین های شهر زنگ میزنند و با هزار بد بختی پس از سه چهار ساعت آقا زاده ایشان را پیدا میکنند و دست مادر بزرگ را توی دستش میگذارند و تو بخیر و ما به سلامت !
اما بشنوید اینور قضیه را . اینها می آیند خانه می بینند مادر بزرگ نیست .هر چه منتظر میمانند و هر چه به این در و آن در میزنند می بینند جا تر است و بچه نیست . تازه می خواهند دست به دامان پلیس بشوند که می بینند از اورگان زنگ زده اند و میگویند مادر بزرگ آنجاست !!
جای تان خالی کلی خندیدیم و یکی از شاد ترین و زیبا ترین سیزده بدر های عمرمان را گذراندیم .
صاحب
۹ فروردین ۱۳۸۹
خروس آ تقی رفته به منزل ...!!!
جای تان خالی ؛ امسال عید ؛ ما " بزرگ خاندان ! " شده بودیم . یعنی اینکه گویا بخاطرموی سپید مان همه فک و فامیل ریسه شده بودند و آمده بودند خانه مان عید دیدنی .!
ما به سبک و سیاق مرسوم ؛ زولبیا بامیه مان را نوش جان کردیم و تخمه ها مان را شکستیم و عیدی ها را دادیم و جای تان خالی مختصری هم از آن زهر ماری ها خوردیم که گفته اند :
ساقیا ؛ امروز می نوشیم ؛ فردا را که دید ؟؟
بعدش هم آمدیم نشستیم بلکه دو کلام گل بگوییم و گل بشنویم !
چشم تان روز بد نبیند . دیدیم عده ای دور یک میز جمع شده اند و ضمن اینکه دارند زولبیا بامیه شان را می لمبانند افتاده اند به بحث های سیاسی !
ما توی دل مان گفتیم : خدا بخیر بکند . حالاست که جنگ مغلوبه بشود و آقایان زنده و مرده همدیگر را یکی بکنند و جای آبادان برای آباء و اجداد هم باقی نگذارند . انشاءالله که در این شب عیدی رفقا دست به یقه نشوند و شب عید مان را خراب نکنند و دست مان را هم توی حنا نگذارند !!
خدا را صد هزار مرتبه شکر دعای مان مستجاب شد و اگر چه دو سه تا از رفقا نزدیک بود جوش بیاورند و بزنند کاسه کوزه مان را خراب بکنند ؛ اما خدا خدایی کرد و بحث های سیاسی رفقا به یقه درانی و فحش و فحش کاری نکشید .
ما که یک گوشه ای نشسته بودیم و از ترس لالمونی گرفته بودیم ولام تا کام حرفی و سخنی نمی گفتیم متوجه شدیم که خیلی از رفقا در بحث و جدل های شان ؛ بجای استدلال های علمی چپ و راست از شعر حافظ و سعدی و فردوسی و ناصر خسرو و نمیدانیم اثیر الدین اخسیکتی استفاده میکنند و برای آنکه میخ شان را خوب بکوبند بیتی از فلان شاعر را می خوانند و لابد به استناد این گفته معروف حضرت ارسطو که " شعر ؛ صادق تر از تاریخ است " قال قضیه را میکنند و بحث را خاتمه یافته تلقی میفرمایند .
از شما چه پنهان ما خودمان اگر چه نه شاعریم ؛ نه سر پیازیم ؛ نه ته پیازیم ؛ اما هم از شعر خوش مان میآید و هم گهگاه در پرت و پلاهایی که می نویسیم از چاشنی شعر استفاده میکنیم و بیتی ؛ مصرعی ؛ رباعی ای ؛ چیزی را بکار می بریم بلکه نوشته هامان رنگ و بویی بگیرد و قابل خواندن بشود . اما اینکه بیاییم در بحث های جدی سیاسی مان از شعر حافظ و مولانا و سعدی و نظامی و ناصر خسرو مدد بگیریم بگمان مان چیزی جز خنده قبا سوختگی نصیب مان نمی کند .
حالا که صحبت از شعر و این حرفهاست این را هم برایتان بگوییم که استاد زنده یادمان مجتبی مینوی میفرمودند که : اگر ما به تعداد شاعران مان " گاو "میداشتیم می توانستیم شیر و ماست و پنیر و گوشت دنیا را بدهیم !!
اگر چه از قدیم ندیم ها گفته اند که : آخر شاعری اول گدایی است ! و شعر طنزی هم داریم که میگوید :
شاعر و رمال و مرغ خانگی
هر سه تن جان میدهند از گشنگی
با این وصف ؛ بقدرتی خدا ؛ از هفتاد میلیون نفوسی که در ایران داریم - منهای یک میلیون واعظ و روضه خوان و مرثیه خوان و مداح و نوحه پرداز و مصیبت نامه نویس - پنجاه شصت میلیون شاعر داریم که به زبان شعر سخن میگویند ؛ به زبان شعر بحث سیاسی میکنند . به زبان شعر ناسزا میدهند . و اگر چه نمی توانند میان شتر صالح و خر دجال فرقی بگذارند ؛ اما باد به بروت می اندازند و سینه شان را جلو میدهند و چنان شعر های بند تنبانی میسازند و میخوانند که صد رحمت به شعر آن خدا بیامرز که میفرمود :
خروس آ تقی رفته به هیزم
که از بوی دلاویز تو مستم
چه خوش گفته است سعدی در زلیخا
الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها !!
آ سید عباس هم با من کمک کرد
که طبعش در غزل سازی است هموار !!
باری ؛ درد سرتان ندهیم .امسال عید مان به میمنت و مبارکی به خیر و خوشی گذشت و اگر عمرمان وفا کرد دو باره برای تان خواهیم نوشت و فی الواقع زیره به کرمان ؛ خرما به بصره ؛ لعل به بدخشان ؛ آبگینه به حلب ؛ قطره به عمان ؛ فلفل به هندوستان ؛ گوهر به کان ؛ شکر به خوزستان ؛ دیبا به روم ؛ حکمت به یونان ؛ نافه به ختا ؛ چغندر به هرات ؛ و سرمه به سپاهان خواهیم برد .
شب رفت و حدیث ما به پایان نرسید
شب را چه گنه ؟ حدیث ما بود دراز .
ما به سبک و سیاق مرسوم ؛ زولبیا بامیه مان را نوش جان کردیم و تخمه ها مان را شکستیم و عیدی ها را دادیم و جای تان خالی مختصری هم از آن زهر ماری ها خوردیم که گفته اند :
ساقیا ؛ امروز می نوشیم ؛ فردا را که دید ؟؟
بعدش هم آمدیم نشستیم بلکه دو کلام گل بگوییم و گل بشنویم !
چشم تان روز بد نبیند . دیدیم عده ای دور یک میز جمع شده اند و ضمن اینکه دارند زولبیا بامیه شان را می لمبانند افتاده اند به بحث های سیاسی !
ما توی دل مان گفتیم : خدا بخیر بکند . حالاست که جنگ مغلوبه بشود و آقایان زنده و مرده همدیگر را یکی بکنند و جای آبادان برای آباء و اجداد هم باقی نگذارند . انشاءالله که در این شب عیدی رفقا دست به یقه نشوند و شب عید مان را خراب نکنند و دست مان را هم توی حنا نگذارند !!
خدا را صد هزار مرتبه شکر دعای مان مستجاب شد و اگر چه دو سه تا از رفقا نزدیک بود جوش بیاورند و بزنند کاسه کوزه مان را خراب بکنند ؛ اما خدا خدایی کرد و بحث های سیاسی رفقا به یقه درانی و فحش و فحش کاری نکشید .
ما که یک گوشه ای نشسته بودیم و از ترس لالمونی گرفته بودیم ولام تا کام حرفی و سخنی نمی گفتیم متوجه شدیم که خیلی از رفقا در بحث و جدل های شان ؛ بجای استدلال های علمی چپ و راست از شعر حافظ و سعدی و فردوسی و ناصر خسرو و نمیدانیم اثیر الدین اخسیکتی استفاده میکنند و برای آنکه میخ شان را خوب بکوبند بیتی از فلان شاعر را می خوانند و لابد به استناد این گفته معروف حضرت ارسطو که " شعر ؛ صادق تر از تاریخ است " قال قضیه را میکنند و بحث را خاتمه یافته تلقی میفرمایند .
از شما چه پنهان ما خودمان اگر چه نه شاعریم ؛ نه سر پیازیم ؛ نه ته پیازیم ؛ اما هم از شعر خوش مان میآید و هم گهگاه در پرت و پلاهایی که می نویسیم از چاشنی شعر استفاده میکنیم و بیتی ؛ مصرعی ؛ رباعی ای ؛ چیزی را بکار می بریم بلکه نوشته هامان رنگ و بویی بگیرد و قابل خواندن بشود . اما اینکه بیاییم در بحث های جدی سیاسی مان از شعر حافظ و مولانا و سعدی و نظامی و ناصر خسرو مدد بگیریم بگمان مان چیزی جز خنده قبا سوختگی نصیب مان نمی کند .
حالا که صحبت از شعر و این حرفهاست این را هم برایتان بگوییم که استاد زنده یادمان مجتبی مینوی میفرمودند که : اگر ما به تعداد شاعران مان " گاو "میداشتیم می توانستیم شیر و ماست و پنیر و گوشت دنیا را بدهیم !!
اگر چه از قدیم ندیم ها گفته اند که : آخر شاعری اول گدایی است ! و شعر طنزی هم داریم که میگوید :
شاعر و رمال و مرغ خانگی
هر سه تن جان میدهند از گشنگی
با این وصف ؛ بقدرتی خدا ؛ از هفتاد میلیون نفوسی که در ایران داریم - منهای یک میلیون واعظ و روضه خوان و مرثیه خوان و مداح و نوحه پرداز و مصیبت نامه نویس - پنجاه شصت میلیون شاعر داریم که به زبان شعر سخن میگویند ؛ به زبان شعر بحث سیاسی میکنند . به زبان شعر ناسزا میدهند . و اگر چه نمی توانند میان شتر صالح و خر دجال فرقی بگذارند ؛ اما باد به بروت می اندازند و سینه شان را جلو میدهند و چنان شعر های بند تنبانی میسازند و میخوانند که صد رحمت به شعر آن خدا بیامرز که میفرمود :
خروس آ تقی رفته به هیزم
که از بوی دلاویز تو مستم
چه خوش گفته است سعدی در زلیخا
الا یا ایها الساقی ادر کاسا و ناولها !!
آ سید عباس هم با من کمک کرد
که طبعش در غزل سازی است هموار !!
باری ؛ درد سرتان ندهیم .امسال عید مان به میمنت و مبارکی به خیر و خوشی گذشت و اگر عمرمان وفا کرد دو باره برای تان خواهیم نوشت و فی الواقع زیره به کرمان ؛ خرما به بصره ؛ لعل به بدخشان ؛ آبگینه به حلب ؛ قطره به عمان ؛ فلفل به هندوستان ؛ گوهر به کان ؛ شکر به خوزستان ؛ دیبا به روم ؛ حکمت به یونان ؛ نافه به ختا ؛ چغندر به هرات ؛ و سرمه به سپاهان خواهیم برد .
شب رفت و حدیث ما به پایان نرسید
شب را چه گنه ؟ حدیث ما بود دراز .
۲ فروردین ۱۳۸۹
گرامیداشت نوروز و بهار ....
نمیدانم کجایی است . ترک است ؟ تاجیک است ؟ پارسی است ؟ افغان است ؟ نمیدانم به کدام خاک و به کدامین مرز جغرافیایی تعلق دارد .
هر چه هست زیباست . نوعی زیبایی معصومانه و کودکانه .
هر که هست و در هر جا که زندگی میکند به پیشواز نوروز و بهار رفته است ......
دیدار بنفشه زار را باور کن
بیداری جویبار را باور کن
بر شانه شادمان گلبرگ و درخت
گستردگی بهار را باور کن
بیداری جویبار را باور کن
بر شانه شادمان گلبرگ و درخت
گستردگی بهار را باور کن
۲۴ اسفند ۱۳۸۸
بهاران خجسته باد .....
آغاز سال نو به وقت کالیفرنیا : شنبه بیستم مارچ - ساعت ده و سی و دو دقیقه و سیزده ثانیه بامداد
فرا رسیدن نوروز و بهار بر همه شما عزیزان مبارک باد .
فرا رسیدن نوروز و بهار بر همه شما عزیزان مبارک باد .
آرزو کنیم که سال جدید ؛ سال صلح . سال آزادی . سال ارج گذاشتن به حرمت انسان . سال یگانگی و راستی . سال پیروزی خرد بر جهل . سال شکوفایی غنچه های مهر . سال پیشتازی حق . سال مرگ دروغ . سال عدل و داد . سال نابودی بیداد . و سال آزادی میهن و مردم ما از چنگال اهریمن و اهریمنان باشد .
بهار و بهاران خجسته باد .....
حالا منباب خالی نبودن عریضه و بعنوان هدیه نوروزی ؛ دو تا از طنز نوشته های قدیمی ام را تقدیم حضورتان میکنم تا در آستانه بهار و نوروز غنچه های لبخند بر لبان شما شکوفا شود :
آقای جو کشاورز امریکایی ....
-------------------------
آقای جو - کشاورز امریکایی -چنان به پیسی افتاده بود که تصمیم گرفت توی مزرعه اش ؛ در حاشیه جاده ؛ یک مغازه فسقلی بسازد و پرتقال و هلو و سیب و گلابی و زرد آلو و یک مشت هله هوله دیگر بفروشد و بقول مادر بزرگ خدا بیامرزمان با شاش موش آسیاب بگرداند .!
عیال آقای جو - خانم مارگریت - که از حصیر بودن و ممد نصیر بودن آقای جو کفرش بالا آمده بود ؛ برای اینکه بیش از اینها بنده آه کش و به به گوی حضرت باریتعالی نباشد ؛ تصمیم میگیرد آستین هایش را بالا بزند و همه هنر آشپزی اش را بکار بگیرد و یک مشت کلوچه و شیرینی خانگی درست بکند و در مغازه فسقلی اش بفروشد بلکه خدا خدایی بکند و یک روز هم که شده باشد آب به جوی آقا شفیع برود و از این بی کفنی زنده بودن بیرون بیاید .
فردا صبحش آقای جو - کشاورز امریکایی -کله سحر ؛ مغازه اش را آب و جارو کرد و یک تابلوی حسابی با خط خوش جلوی پیشخوان مغازه اش نصب کرد که : کلوچه خانگی ؛ پنجاه سنت !
اولین مشتری آقای جو یک آقای پنجاه و چند ساله بود که داشت نرمک نرمک برای خودش در حاشیه جاده دوندگی میکرد .
این آقای محترم آمد جلوی مغازه آقای جو ؛ توقف کوتاهی کرد ؛ دو تا سکه 25 سنتی از جیبش در آورد و گذاشت روی پیشخوان و بدون آنکه کلوچه ای - چیزی بردارد دوان دوان راهش را کشید و رفت .
فردایش دوباره سر و کله همین آقای دونده پیدا شد . آمد جلوی مغازه آقای جو ؛ توقف کوتاهی کرد . دو تا سکه 25 سنتی از جیبش در آورد و گذاشت روی پیشخوان و بدون آنکه کلوچه ای - چیزی بردارد ؛ دوان دوان راهش را کشید و رفت !
پس فردا و پسین فردا و پس پسین فردا ؛ همین آقای دونده هر روز آمد جلوی مغازه آقای جو ؛ توقف کوتاهی کرد . دو تا سکه 25 سنتی از جیبش در آورد و گذاشت روی پیشخوان و بدون آنکه کلوچه ای - چیزی بردارد دوان دوان راهش را کشید و رفت !
یکی دو ماهی گذشت . یک روز این آقای محترم آمد جلوی مغازه آقای جو ؛ توقف کوتاهی کرد ؛ دو تا سکه 25 سنتی از جیبش در آورد و گذاشت روی پیشخوان و بدون آنکه چیزی بردارد راهش را کشید که برود . آقای جو از مغازه اش آمد بیرون و شروع کرد همپای او دویدن !
آن آقای محترم وقتیکه دید آقای جو دارد همپایش میدود در آمد که : هان !! لابد میخواهی بدانی چرا من هر روز پنجاه سنت روی پیشخوان مغازه ات میگذارم و میروم ؟؟!!
آقای جو گفت : نه آقا ! نه ! من فقط میخواستم به عرض مبارک تان برسانم که از امروز قیمت کلوچه هامان یک دلار شده است !!!
آقای حجت الاسلام و بیماری آرتورز ....
آقای حسین آقا شنگول و مست و خراب توی ایستگاه متروی تهران روی نیمکت نشسته بود و برای خودش روزنامه میخواند .
یک آقای حجت الاسلامی از راه رسید و آمد کنار حسین آقا روی نیمکت نشست .
حسین آقا آهسته سرش را بلند کرد و سلامی به آقا گفت و پرسید :
- ببخشید حاج آقا ! شما میدونین چه کسانی به بیماری " آرتورز " مبتلا میشن ؟؟!!
آقای حجت الاسلام بادی توی غبغب انداخت و سری جنباند و گفت :
- آدم های لا ابالی . آدم های پست . آدم های بنگی . آدم های حرام زاده . . آدم های بی ایمان . آدم های وافوری . آدم هایی که دین ندارند . آدم هایی که مایه ننگ دیگران اند ...
حسین آقا سری به نشانه تایید تکان داد و دوباره سرش را کرد توی روزنامه اش.
آقای حجت الاسلام چند لحظه ای رفت تو فکر و بعدش با خودش گفت : عجب حرفی زدم ها ؟؟!! نکند دل این مرد بیچاره را شکسته باشم ؟!
بنا بر این رو به حسین آقا کرد و گفت : برادر ! من منظور بدی نداشتم ها !!امیدوارم از من دل چرکین نشده باشین ! حالا میشود بمن بگویید چند وقت است که شما به بیماری آرتورز مبتلا هستین ؟؟
حسین آقا لبخندی زد و گفت :
- من به این بیماری مبتلا نیستم حاج آقا ! اینجا توی روزنامه خواندم که امام خامنه ای رهبر معظم انقلاب به بیماری " آرتور "ز مبتلا هستن !!!
۲۱ اسفند ۱۳۸۸
این یارو پالانش کج شده ...!!
شادروان ملک المتکلمین که یکی از پیشگامان و شهدای انقلاب مشروطیت است ؛ برای آنکه فساد دستگاه روحانیت را به جهانیان نشان بدهد و بیداد گری ملایان و همدستان حکومتی آنها را به تصویر بکشد ؛ در سال 1318 قمری حقایقی را تحت عنوان " رویای صادقه " نوشته و منتشر کرده است .
او می نویسد : خواب دیدم صحرای محشر بر پا شده . آقای شیخ محمد تقی ( معروف به آقا نجفی ) را با همان بدن عنصری ؛ در حالیکه بر خر سفیدی سوار است و جمعی آخوند و اوباش دور او را گرفته اند و صلوات میفرستند ؛ وارد صحرای محشر کردند .
آقا نجفی با بهت و حیرت به اطراف نگاه میکند و از آخوندی که افسار خرش را گرفته سئوال میکند چه خبر است ؟
ناگاه از جانب حضرت باریتعالی خطابی میرسد که : ای شیخ محمد تقی ! ما تو را در دنیا به مقام جانشینی پیغمبر بر گزیدیم و احکام خود را به دست تو سپردیم و سعادت بندگان خود را در کف تو نهادیم .
ما تو را از ثروت ؛ قدرت ؛ ریاست ؛ نفوذ کلام ؛ عمر طولانی و دیگر مواهب زندگی بر خور دار کردیم ؛ چرا از وظیفه ای که پروردگار تو برای تو معین کرده بود منحرف شدی ؟؟
چرا از احکام الهی سر پیچی کردی و از طریق حقیقت و راستی منحرف شدی ؟
چرا حق و عدالت را زیر پا گذاشتی و به ظلم و بیداد گری پرداختی ؟؟
چرا از گفته پیغمبر خود دوری جسته و تحصیل علم و دانش را مخالف اسلام خواندی و پیروان فضیلت و پرهیز گاری را تکفیر کردی و باب علم و دانش را بر روی مسلمانان بستی و مردم را به بی خردی و زیستن در ظلمت جهل و نادانی تشویق کردی ؟؟
چرا ظلم به خلق خدا را پیشه خود قرار دادی و جباران و بیداد گران را تشویق و تقویت کردی ؟؟
چرا کسانی را که برای تحصیل معرفت با مشقت بسیار به ممالک مترقی و متمدن مسافرت کردند و با اندوخته ای از علم و دانش به وطن خود باز گشتند ؛ کافر و بی دین اعلام کردی ؟؟
چرا عده ای از مفسدین را بنام " طلاب علوم دینیه " گرد خود جمع کردی و به دستیاری آنها به غارت و یغمای بندگان خدا پرداختی ؟؟
چرا برای بردن ملک سید مار بینی ؛ او را تکفیر کردی و خون آن سید پیر مرد بیگناه را ریختی و از خدا و خلق شرم نکردی ؟؟
چرا دو برادر تاجر بد بخت را که طلب حقه خود را از تو میخواستند کافر و مشرک خواندی و آن بیچارگان را با آن وضع فجیع به کشتن دادی ؟؟
چرا مامور وصول مالیات را که بنا بر وظیفه ای که داشت مالیات دیوانی را از تو مطالبه میکرد تکفیر کردی و حکم به بی دینی او دادی و ان مرد مظلوم بیچاره را کشتی و خانواده ای را بی سرپرست کردی ؟؟
مطابق کدام انصاف و عدالت صدها دختر باکره ده - دوازده ساله را برای شهوترانی خود صیغه کردی و پس از چندی کامرانی ؛ آن بد بخت ها را رها کردی و در نتیجه صد ها گدا و فاحشه بوجود آوردی ؟؟
بر طبق کدام دین و شریعت ؛ مدارس جدید را خانه شیطان ؛ و موسسین آنرا کافر و بی ایمان اعلام کردی و بچه هایی را که برای تربیت به مدرسه میرفتند نا پاک و زشت سرشت خواندی و اولیای آنها را تهدید کردی و ریختن خون آنان را مباح دانستی ؟؟
آقا نجفی که از گفته های خالق خود متعجب شده بود در حالیکه انگشتانش را در میان ریش انبوه و حنا بسته خود فرو کرده بود رو به اطرافیانش کرد و گفت :
سر خر را به طرف دنیا بر گردانید .این یارو ( یعنی خدا ) پالانش کج شده و بی دین و لا مذهب است و همان حرفهایی را میگوید که بعضی زنادقه در دنیا میگویند !!!
شادروان ملک المتکلمین آنگاه برای آنکه دو رویی و ریا کاری ملایان را آشکار کند می نویسد :
ای مردم ایران ! به خدایی که جان من و شما در کف قدرت اوست ؛ اگر روزی امام زمان - که همین علما و روحانیون خود را نایب او میدانند و هر روز برای ظهور او " العجل " میگویند - ظهور فرمایند و کاری بر خلاف منافع و هوای نفس همین آیات عظام بکنند ؛ فورا تکفیرش خواهند کرد و خونش را خواهند ریخت ....
این بود قسمت هایی از کتاب " رویای صادقه " که در سال 1318 قمری نوشته شده بود اما ما ایرانی ها چون اهل کتاب نیستیم لاجرم این کتاب را نخواندیم و نا دانسته به زیر علم و بیرق خمینی رفتیم و به قعر چنان جهنمی سر نگون شدیم که بیرون آمدن از آن مستلزم فدا شدن نسل هاست .
در مورد همین آقا نجفی بگویم که : او یکی از ثروتمند ترین ملا های آن روزگار بود و ثروت او به کرور ها تومان میرسید .
میگویند : چندین سال مالیات دیوانی را نپرداخته بود .میرزا اسدالله خان رییس دارایی وقت - که در آن زمان وزیر مالیه اش میگفتند -
روزی آقا نجفی را برای تسویه حساب مالیاتی به خانه خود دعوت کرد .
آقا نجفی با جمعی از طلاب به منزل او رفتند . وزیر تا در خانه از آنان استقبال کرد و دست آقا را بوسید و با اکرام و احترام هر چه
تمام تر در صدر تالار نشانید
پیشخدمت چای و شیرینی خدمت آقا آورد .ولی آقا از خوردن خود داری کرد و با بی شرمی گفت :
-مردم بعضی صحبت ها در اطراف عقیده دینی وزیر میکنند !!لاجرم رعایت حدود شرع به من اجازه نمیدهد که چیزی بخورم !!
معنای این حرف آن بود که وزیر متهم به بی دینی یا بابیگری است .
حرف این ملای مکار که ممکن بود به قیمت جان وزیر بیچاره تمام بشود همچون صاعقه ای بر سرش فرود آمد و ناچار برای رهایی از این مهلکه مخوف با تنی لرزان و رنگ پریده ؛ کاغذ و قلم خواست و سطری به این مضمون نوشت و تقدیم حضور آقا کرد که :
" حضرت آیت الله ......از این تاریخ کلیه بدهی مالیاتی املاک و مستغلات خود را پرداخته اند و دیگر از این بابت حسابی با دیوان اعلی ندارند ..."
آقا نجفی پس از خواندن این یاد داشت خنده شیرینی فرمودند و دست بطرف شیرینی دراز کردند و و گفتند :
- من جناب وزیر را از هر مسلمانی مسلمان تر میدانم ! و روی آقای وزیر را که تا چند لحظه پیش نجس بود بوسیدند و با کامیابی به خانه شان مراجعت فرمودند ..!
ملای دیگر عصر ناصری ؛ حاجی ملا علی کنی بود که از زمین داران و فئودال های بزرگ آن عصر بشمار میرفت .
حاجی ملا علی کنی در جریان قحطی هایی که از سال 1277ببعد در ایران اتفاق افتاد ؛ سود کلانی برد .
در تواریخ دوره ناصری می خوانیم :
قسمتی از غله شهر را املاک حاجی ملا علی کنی و معیر الممالک نظام الدوله تامین میکرد . آنها در گرانفروشی از یکدیگر پیشی میگرفتند تا بهای گندم به خرواری پنجاه تومان آنروز رسید .
بقول میرزا حسین خان ؛ اگر وجود نظام الدوله و ملا علی کنی نبود ؛ هرگز گندم در تهران از پانزده تومان و هیجده تومان بالاتر نمیرفت . بقول او : هر وقت شتر های زنبورک خانه بار آوردند ؛ اگر گندم خرواری پانزده تومان بود نظام الدوله گفت کمتر از بیست تومان نمیدهم ؛ ما هم مجبورا خریدیم ؛ فورا حاجی ملا علی شنید و گفت : نرخ در 25 تومان است .
به این ترتیب قیمت گندم به خرواری پنجاه تومان رسید ....