قربان تو...فدای تو

رفیقم محسن خان که جانش از این تعارفات هفت من یکشاهی جماعت ایرانی به لب رسیده است از من می پرسد از چه زمانی این « قربانت بروم » « فدایت بشوم» در فرهنگ ما ریشه دوانیده و ما را گرفتار این تعارفات آبدوغ خیاری کرده است ؟

در پاسخش میگویم :

بگمانم کاربرد واژگانی همچون «قربانت بروم فدایت بشوم »از شیوه نوشتاری منشیانه دوره قاجار بجا مانده است

در اسناد دوره قاجار ( از منشات قائممقام فراهانی تا مکتوبات امیر کبیر خطاب به ناصر الدینشاه قاجار ) این شیوه نوشتاری را می بینیم . کما اینکه در بسیاری از نامه های امیر کبیر که به ناصرالدینشاه نوشته است با این جمله متملقانه روبرو میشویم که : قربان خاکپای مبارک همایونی بشوم.

بعدها این شیوه نگارش منشیانه عمومیت یافت و مردمان در خطاب به وزیران و امیران و حاکمان و فئودال ها و حتی دوستان از این ترکیب استفاده میکردند

آنگاه با گسترش سواد آموزی ‌‌و برخورداری مردم ایران از نعمت خواندن و نوشتن، این راه و رسم عمومیت بیشتری یافت ‌‌و کاربردی همگانی یافت

محسن خان می پرسد :

حالا چطوری میشود از شرش خلاص شد ؟

در پاسخش میگویم : تی جانه قوربان ! سنت ها و عادات ملل معمولا جان سخت ‌و پایدار هستند

لاجرم برای رها شدن از این عادات رذیله ، به بسترها و پیشزمینه های فرهنگی نیاز داریم و بهترین راه آن است که از کاربرد چنین واژگانی بپرهیزیم

نونا - ایرانی تبار زاده امریکا -که پس از بیست و‌پنج سال سفری به ایران داشته است تعریف میکرد :

در یک نمایشگاه نقاشی با خانمی از دوستان سابقم روبرو شدم . گردنبند زیبایی به گردن داشت . گفتم : چه گردنبند زیبایی !

گفت : تقدیم شماست، قابلی ندارد!

خیال کردم جدی میگوید . خواستم گردنبند را از گردنش باز کنم ، دستم را گرفت و گفت: چیکار میکنی بابا ! شوخی کردم . این گردنبند را دخترم بمن هدیه داده است

See insights and ads

Boost post

All reactions:

50Siavash Roshandel, Faramarz Ghazi and 48 others

قابلی ندارد

یک جوان ایرانی زاده امریکا که سفری به ایران داشت داستان خنده داری برایم تعریف کرده است . او میگوید :

یک روز رفتم لواسان در یک رستوران بسیار معروف ناهار خوردم

وقتی آمدم پای صندوق پول ناهارم را بدهم صاحب رستوران از لهجه ام فهمید از خارج آمده ام .

از من پرسید از کجا آمده ای ؟

گفتم : از لس آنجلس

گفت : ای آقا ! شما مهمان ما هستید ، قدم شما روی چشم ، خوش آمدید . من چطور می توانم از شما پول بگیرم ، قابلی ندارد !بفرمایید بفرمایید !

من هم تشکری کردم آمدم بیرون .

هنوز چهار قدم نرفته بودم دیدم یکی از کارکنانش را فرستاد دنبالم و یقه ام را چسبید که : آقا ! کجا ؟ چرا پول ناهارت را نداده ای ؟

See insights and ads

Boost post

All reactions:

76Siavash Roshandel, Zari Zoufonoun and 74 others

الهی پیر نشوی

دست راستم درد میکند . زنم میگوید از

بس می نویسی بزودی دست راستت فلج خواهد شد.

‎سرفه میکنم ، میگوید : از سیگار است

‎میگویم : خانم جان ! من که سیگار نمی کشم

‎میگوید : سال ها کشیده ای حالا تقاص پس میدهی

‎فشار خونم بالاست ، میگوید : از بس

جوش و جلا میزنی ، آرام باش مرد ! بتو چه که ایران چه خبر است ؟ مگر تو کدخدا رستمی؟

‎کلسترول خونم بالاست . هر روز یکی دو تا قرص میخورم. میگوید : چربی نخور . گوشت قرمز قدغن

هرگز نمیگذارد یکی از آن ساندویچ های فرد اعلای آدم خفه کن بلمبانم !

‎قند خونم بالاست: میگوید : شیرینی نخور ! نوشابه نخور

‎میوه نخور. نان نخور ، برنج ابدا

‎

برایش شعر می خوانم :

‎من از مزارع سبز شمال میآیم

‎ز سرزمین برنج

‎این طلای تلخ و سپید

‎که دانه دانه آن قطره قطره خون من است

‎میگویم ؛ مگر میشود برنج نخورم ؟ نکند میخواهی فرمان قتل ما را صادر بفرمایی ؟ آدم گیله مرد باشد آنوقت نتواند پلا بخورد؟ خب ، یکباره بگو‌اگر مرگ میخواهی برو گربازده

‎مانده ام حیران پس چه بخورم ؟ مگر میشود وسط تابستان هندوانه و خربوزه و انگور و انجیر نخورد ؟

‎کدام پدر سوخته ای بود که بمن میگفت : الهی پیر بشوی؟

‎کاشکی میگفت الهی پیر نشوی

—————-

‎۱- پلا= پلو

‎۲-گربازده= یکی از روستاهای گیلان

See insights and ads

Boost post

All reactions:

178Siavash Roshandel, Zari Zoufonoun and 176 others