نعمت خدا

۱- پدرم دستم را گرفته بود میبرد مدرسه. انگار هزار سال پیش بود . باران نم نمک می بارید. سر کوچه تکه نانی افتاده بود . پدر خم شد . نان را برداشت . بوسید . گذاشت لای درز دیوار.

آنوقت رو بمن کرد و گفت: نعمت خداست . نباید زیر دست ‌و‌پا باشد.

۲- دارم به حرف های پیر مردی گوش میدهم . کلاس درسی است در جایی از آن فلات طاعونی. نمیدانم دبیرستان است یا دانشگاهی.

میگوید: مادرم پنج تومان بمن داد گفت پسر جان برو از دکان نانوایی ده تا نان بخر.

پول را گرفتم رفتم نانوایی. پنج تومان به اکبر آقای نانوا دادم و گفتم : مامانم گفته ده تا نان لطفا.

اکبر آقا پول را گرفت نان ها را گذاشت روی پیشخوان.

شمردم دیدم بجای ده تا نان یازده تا داده است.

گفتم : اکبر آقا ! اینکه یازده تاست. من پول ده تا نان را داده ام.

اکبر آقا گفت: مگر نمیدانی؟ دیشب باران آمده است. باران نعمت خداست. طبیعت نعمت هایش را بما ارزانی داشته ما هم باید این نعمت ها را با دیگران قسمت کنیم.

مرد بغض کرده بود . اشکش در آمده بود . کم مانده بود های های بگرید .

میگفت: می بینی مردم چه رابطه ای با طبیعت داشتند؟ می بینی چگونه مردم نعمت های طبیعت را پاس میداشتند ؟

و بعد با بغضی در گلو میگوید : چه اتفاقی افتاد که به نکبت و فلاکت امروزی رسیدیم ؟

۳-گفت : اسم اعظم خدا « نان » است.

گفت در قحط نشابور ای عجب

میگذشتم گرسنه چل روز وشب

نه شنیدم هیچ جا بانگ نماز

نه دری از هیچ مسجد بود باز

پس بدانستم که « نان» نام خداست

نقطه جمعیت و بنیاد ماست

« مصیبت نامه عطار نیشابوری»

All reactions:

148Mohsen Khaimehdooz, Aziz Asgharzadeh Fozi and 146 others

پیاده روی با اعمال شاقه

رفته بودیم پیاده روی. باریکه راهی را گرفتیم پیش رفتیم . از میان جنگلی از درختان هزار ساله بلوط. سوت زنان و زمزمه کنان.همه اش سرازیری بود. یکی دو کیلومتری رفتیم . رسیدیم به جلگه ای که : گل بود و سبزه بود و سرود پرنده بود، در آفتاب گرمی شادی دهنده بود.

ایستادیم به تماشا. تماشای آهوان و غزالان و بوقلمون ها . خواستیم برگردیم . نگاهی به تپه ماهور ها و کوه و کتل ها انداختیم و گفتیم :

اوه مای گاد ! کی باید برود اینهمه راه را ؟

چند قدمی آمدیم . رسیدیم به یک سربالایی پهلوان کش! نگاهی به آسمان کردیم و گفتیم :

خدایا! خداوندا ! پروردگارا ! درست است که ما ملحد و زندیق و مرتد و گنهکاریم! حالا نمیشود حضرتعالی که گبر و ترسا وظیفه خور میداری از گناهان ما در گذری ، عر و تیز های کفر آمیز مان را زیر سبیلی در کنی، از خزانه غیب ات موتوری، سه چرخه ای، کالسکه ای،دلیجانی، اسبی، الاغی، قاطری، چیزی بفرستی که ما را از این سربالایی پهلوان کش به خانه مان برساند ؟

هر چه چشم براه ماندیم دیدیم درگاه احدیت از این بخار ها ندارد. راه افتادیم . همینطور که نفس نفس زنان و نالان از تپه ماهور ها بالا میآمدیم شروع کردیم فحش دادن به این دکتر مان جناب آقای دکتر تران.

با خودمان گفتیم همه اش تقصیر این دکتر تران است که بجای اینکه قرص ‌و دوایی بما بدهد همینکه فشار خون و کلسترول مان را می بیند بما می توپد که: آقاجان ! راه برو . راه برو !

میخواستیم ببینیم شما وکیلی مکیلی سراغ ندارید این دکتر تران نابکار را بکشانیم عدلیه؟

اصلا آقا چطور است یک روز همین دکتر تران را برداریم بیاوریم با خودمان پیاده روی؟ میخواهیم ببینیم خودش می تواند از این تپه ماهور های پهلوان کش بالا بیاید که هی بما میگوید راه برو ؟

عجب گیری افتادیم ها !

ما یک رفیق مازنی داریم که ماهی دو سه بار میرود کوه پیمایی. بعدش هم عکس و تفصیلاتش را میگذارد روی فیس بوق و هی دق مان میدهد که دیدی ما رفتیم قله انبار نو و قله سیاه غار و قله کلون بستک را فتح کردیم ؟

ما هم حالا که توی بد انشر منشری گیر کرده ایم برای اینکه به این رفیق مازنی مان نشان بدهیم ما از نوادگان میرزا کوچک خان جنگلی و اعقاب اتول خان رشتی و ایضا فرزندان چیگین های آن قبله عالم کلب آستان علی هستیم چاره ای نداریم دل به دریا بزنیم برویم برای فتح قله اورست تا این رفیق مازنی ما اینقدر برای مان کرکری نخواند

نقاشی از دوست هنرمندم نقی پور

All reactions:

55Aziz Asgharzadeh Fozi, Farhad Ghasemzadeh and 53 others

انسان ابله

آقا ! اگر فحش مان نمیدهید و ما را به کفر و زندقه متهم نمیفرمایید باید به عرض تان برسانیم ما با هرچه دین و مذهب است مخالفیم . اسلام و مسیحیت و زرتشتی و بودایی و یهودی و سگ پرست و گاو پرست و سنگ پرست هم ندارد .می خواهیم سر روی تن هیچ پیامبر و امام و موبد و اولیا الله نباشد . آب مان هم با هیچ خدا و الله و گاد و پروردگار و یزدان و یهوه و ایزد و قدوس و کبیر و مبین و جلیل و ارحم الراحمین و ستار العیوب و خیر الماکرین وذات لایزال و قادر مطلق به یک جو نمیرود.

هیچ ارادتی هم به کشف و شهود و سلوک و حضور ‌وشطح و طامات نداریم .

گاهی اوقات که دل مان از اینهمه بلاهت و حماقت انسان بدرد می آید به خودمان میگوییم : حیف آدمیزاد نیست که این چهار روزه عمر کوتاهش را صرف اباطیلی می کند که چند هزار سال پیش از زبان شیادی یا شیادانی بیرون آمده و بشریت را به چنین طاعون و قانقاریای علاج نا پذیری مبتلا کرده است ؟

دانشمندان میگویند در کهکشان هشت میلیارد و پانصد میلیون سیاره دیگر وجود دارد که از نظر وسعت و شکل و کیفیت آب و هوایی مشابه کره زمین است ( توجه بفرمایید هشت و نیم میلیارد ) آنوقت ما شیعیان خاک بر سر مرتضی علی؛ خیال میکنیم که حضرت باریتعالی شش روز نشسته است و همه کائنات را بخاطر گل جمال امام تقی ‌وامام نقی و اهل بیت و چهارده معصوم خلق کرده است و روز جمعه هم رفته است خستگی در کرده است و اگر بسبب نعمت هایی که بما ارزانی داشته روزی هفده بار بنده درگاهش نشویم و خایه مبارکش را نمالیم ما را روانه دوزخ خواهد کرد و در آنجا کنده نیمسوز توی ما تحت ما فرو خواهند کرد

آخر ابله تر از چنین جانورانی هم موجودی یافت می شود؟

All reactions:

67Aziz Asgharzadeh Fozi, Ali Rad and 65 others

درختی که فرو افتاد

......امروز گفتار تلویزیونی احسان طبری را در اطلاعات خواندم . به سبک خودش و در رد حزب توده و مارکسیسم بود .

کار آدم به کجاهای باور نکردنی می رسد . بیچاره ؛ شکسته و پاشیده !

سرمشق و بت جوانی ما بود . انگار دیروز بود که در کلوب حزب از کلاس کادر بیرون آمد . من و بهارلو جلوش را گرفتیم . هر دو می خواستیم برای تحصیل به فرنگ برویم . البته با اجازه حزب . بهارلو موضوع را گفت و طبری جواب داد که نباید سنگر را ترک کرد و چنین و چنان ...

من دیگر ماست ها را کیسه کرده بودم . ماندم که ماندم . عجب سنگری بود و چه ماندنی کردم !

از " ع-ی " نامه ای داشتم .از " ندبه و توبه و التماس تلویزیونی احسان الله خان طبری با قیافه ای داغون و نزدیک به موت که همه چیز و حتی خودش را انکار و نفی کرده " خبر داده بود و شکوه کرده بود .

گمان میکنم " نفی خود " اولین قدم و کمترین چیز است

آنچه در مورد این پشیمان ها و توبه کاران حزب توده پیش آمده حتی پوچی و بیهودگی هم نیست .نوعی تباهی درون و بیرون ؛ فردی و اجتماعی ؛ تباهی کیهانی است . تباهی وجدان و اراده انسانی است .

از کتاب " روزها در راه " - شاهرخ مسکوب - ص 193

All reactions:

92Aziz Asgharzadeh Fozi, Ahmad Moghimi and 90 others

فردوسی و دین او

( با یاد باقر پرهام )

….شاهنامه کتاب جهانداری است .کتابی است که آغاز شهریاری را در ایران از دوره های افسانه ای و اساطیری تا دوره تاریخی و بر افتادن سلسله ساسانی بدست اعراب مسلمان شرح میدهد .

موضوع این کتاب چنان است که ربطی به نوعی ایمان ماورا الطبیعی ندارد .

اینجا ، همه چیز در تغییر است . اینجا خود انسان و قوانین و کردار های انسانی است که می آیند و فرمانروایی میکنند و می گذرند .

شاهنامه کتاب رزم و بزم است . کتاب جنگ و شکار و زندگی و عشق است.

هر کس که کمترین انس و الفتی با شاهنامه داشته باشد می داند اگر چه این کتاب سرشار از پند و حکمت در آیین انسانی و رفتار جهانداری است اما حال و هوای هیچ مذهب و شریعتی بر کلیت فضای آن حاکم نیست .

قهرمانان و پهلوانان شاهنامه در عین اعتقاد به یکتایی خدا و برتری او بر همه قدرت ها ، موجوداتی طبیعی اند که می میگسارند ، عشق می ورزند ، می جنگند ، می کشند و کشته میشوند .

شاهنامه کتاب طبیعت است نه گویای اسرار ماورا طبیعت …..

به روایت نظامی عروضی سمرقندی در چهار مقاله ، پس از مرگ فردوسی هنگامیکه جنازه اش را برای دفن به دروازه رزان بردند « در آن حال مذکری (روضه خوانی) بود در طبران .تعصب کرد و گفت : من رها نکنم تا جنازه او در گورستان مسلمانان برند که او رافضی بود . و هر چند مردمان بگفتند با آن دانشمند در نگرفت.

درون دروازه باغی بود ملک فردوسی ، او را در آن باغ دفن کردند . امروز هم در آنجاست . و من در سنه عشرو خمسمائه آن خاک را زیارت کردم »

از بین همه حکایات و روایات نادرست و افسانه مانندی که نظامی عروضی در کتاب خود آورده ، این یکی نباید نادرست باشد.

گویا تقدیر می خواست که زنده کننده جان و تاریخ و زبان ایرانی ، نه تنها در زنده بودنش جیره و مواجبی از پادشاه زمانه اش نگیرد بلکه پس از مرگ نیز در زمین خودش بیارامد نه در ملک دیگری.

در هر حال مخالفت مذکر طبرانی با دفن جنازه فردوسی در گورستان مسلمانان نخستین بازتاب نزاعی است که بر سر عقاید مذهبی فردوسی در گرفته و از آن روز تا کنون همچنان ادامه یافته است .

نظامی عروضی خود در شیعی بودن فردوسی تردید نکرده و نامراد ماندن وی از صله و انعام محمود غزنوی را به تشیع فردوسی و تسنن محمود نسبت داده است.

منابع ایرانی پس از چهار مقاله اغلب با نقل مطالب آن و افزودن شاخ و برگ هایی دیگر بر آنها ، بر آتش دعاوی شیعه و سنی بر سر مذهب فردوسی دامن زده اند .همین سابقه است که پس از دستیابی محققان خارجی به متون ایرانی و آغاز کوشش های خارجیان برای مطالعه شاهنامه و برگرداندن آن به زبان های اروپایی ، زمینه ساز داوری های مشابهی در باره عقاید مذهبی فردوسی از سوی اروپاییان شده است .

ژول مول با استناد به مطالب چهار مقاله عروضی ، فردوسی را بیگمان شیعی دانسته و بر پایه برخی از ابیات در مقدمه شاهنامه گفته است که سراینده آنها از تشیع خود در برابر تسنن سلطان متعصب ترک نژاد با شجاعت تمام دفاع کرده است.

در بین نوشته های خارجیان در باره فردوسی «حماسه ملی ایران » به قلم تئودور نولدکه جایگاه ویژه ای دارد .

نولدکه به درستی میگوید تحقیق در باره عقاید مذهبی فردوسی کار بسیار دشواری است برای اینکه قراین(یعنی ابیات شاهنامه)گاهی منافی یکدیگر هستند.

او بر خلاف ژول مول معتقد است برای فردوسی بسیار دشوار بود عقاید مذهبی خود را کاملا بی پرده اظهار کند .

او میگوید :فردوسی یک میل و علاقه آمیخته به دلدادگی به آیین مغانی که هم موافق اصول عقلی و هم به دلخواه اوست دارد .

گرچه نولدکه معین نکرده است که منظور از آیین مغانی دقیقا چیست ولی بسیاری از ابیات شاهنامه بیانگر اعتقاد به خدا و بکتایی او بر پایه نوعی بینش توحیدی فطری اند که فردوسی خود از آن با نام « دین کیومرثی» و « آیین طهمورثی» یاد کرده است .

پژوهشگران اینسوی جهان - ایرانی و هندی ‌‌وپاکستانی-نیز در باره مذهب فردوسی بحث ها کرده و داوری های مختلف ابراز داشته اندکه بر اساس آنها فردوسی گاه اسماعیلی است ، گاه شیعه زیدی، گاه شیعه معتزلی، گاه سنی و گاه تحت تاثیر فرهنگ پیش از اسلام و آیین زرتشتی.

پروفسور حافظ محمود خان شیرازی محقق پاکستانی به استناد برخی از ابیات شاهنامه که در آنها به گونه ای فضای الهی و‌ناتوانی بندگان در برابر مشیت خداوندی اشاره شده ، به این نتیجه رسیده است که چون این طرز تفکر اشاعره سنی مذهب است بنا بر این من او را سنی تلقی میکنم .

یک محقق هندی بنام جهانگیر کویاچی- که کتاب او نیز با عنوان « پژوهش هایی در شاهنامه » به ترجمه جلیل دوستخواه به زبان فارسی منتشر شده پیوند بسیاری از ابیات شاهنامه با متون پهلوی- بویژه با داستان مینوی خرد را بخوبی نشان داده است.

سید عطا الله مهاجرانی نیز در کتاب خود بنام « حماسه فردوسی»می نویسد :

بدون تردید بستر اصلی اندیشه فردوسی تفکر و حکمت اسلامی است اما او بدون توجه به سایر جریان های مهم اندیشه در تاریخ و روزگار خود نبوده است .

مهاجرانی میکوشد از حدت تاثیر اندیشه های ایرانی در ابیات مقدمه شاهنامه بکاهدو بیشتر نشان میدهد که ریشه اندیشه های فردوسی را باید در قرآن و حدیث و اقوال امامان و اولیای شیعه بجوییم …..

نقل از کتاب « بانگاه فردوسی»- مبانی نقد خرد سیاسی در ایران- دکتر باقر پرهام

All reactions:

75Mhsen Khaimehdooz, Hanri Nahreini and 73 others